Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2013
"Συνηθισμένα αλλ' αξέχαστα"-Μια συλλογή 17 διηγημάτων του Ιωάννη Χρ.Αλατζά
"Συνηθισμένα αλλ' αξέχαστα" είναι ο τίτλος της συλλογής 17 διηγημάτων του Ιωάννη Αλατζά που απηχούν τα βιώματα και τα συναισθήματα όχι μόνο των ηρώων τους αλλά πρωτίστως του δημιουργού τους συγγραφέα.Γιατί πίσω από τις ιστορίες των διηγημάτων είναι η πραγματική ζωή του συγγραφέα και η Οδύσσεια της ζωής του που ξεκίνησε από την Ίμβρο των Θρακικών Σποράδων για να ολοκληρωθεί η επαγγελματική του σταδιοδρομία στην Αδριανούπολη,την Ουσκουδάμα και πρωτεύουσα της αρχαίας Θράκης,με την κυκλοφορία των διηγημάτων του από τις εκδόσεις "CEREN-ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ 2013",90 χρόνια (1923-2013) από το μεγάλο κύμα της Θρακικής προσφυγικής εξόδου.Αυτή ακριβώς με τα αλλεπάλληλα ορόσημά της αποτυπώνεται στα διηγήματα του Ιωάννη Αλατζά πουσυνιστούν μια ωδή στη διασπορά της Ίμβρου,της Πόλης,της Θράκης.
Άγγιξε ευαίσθητες χορδές με τα διηγήματά του και οι επάλληλοι κύκλοι που ξεκίνησαν στη χαώδη λίμνη των συναισθημάτων μπορούν να ενεργοποιήσουν απίστευτες δυνάμεις.Αποτελούν έναν ύμνο για τη ζωή και τους πρωταγωνιστές της.Δεν είναι τυχαίο ότι ο συγγραφέας επέλεξε να αφιερώσει το βιβλίο του σε έναν πρωταγωνιστή της αληθινής ζωής τον Καπετάν Κώστα Σιμιτσή,το φίλο και συμμαθητή του,που πριν 50 χρόνια με το παράτολμο εγχείρημά του να κολυμπήσει από την Ίμβρο στη Σαμοθράκη έγραφε τη δική του συγκλονιστική ανθρώπινη ιστορία και μας έδινε ένα καταπληκτικό μάθημα ζωής.
Ας αφήσουμε τον συγγραφέα να μιλήσει μέσα από τα διηγήματά του και μέσα από αυτά να περιηγηθούμε στο χώρο της Θράκης και στα μεγάλα ανθρώπινα δίκτυα της εσωτερικής και της εξωτερικής διασποράς που έχουν να μας δώσουν πολλές καταπληκτικές ιστορίες που υπερβαίνουν τα στενά όριά της.Και ίσως προς αυτή την κατεύθυνση να μας βοηθήσει και η διεισδυτική ματιά του συγγραφέα,ο οποίος μας δίνει την κίνηση που υπάρχει στην ευρύτερη περιοχή με πρωταγωνιστές τους ανθρώπους της.Έτσι,ήταν η ΘράκηΜια παγκόσμια μήτρα πολιτισμικών διεργασιών και εξελίξεων.Ένας τόπος προτύπων και συμβόλων.Μια διαρκής πηγή έμπνευσης και δημιουργίας.
....................................................................................................................................................................
Εισαγωγή
Τα διηγήματα καθώς γράφτηκαν στην Αδριανούπολη όπως προαναφέρθηκε προορίζονταν ν΄αφιερωθούν γενικά στους Εβρίτες,που γνώρισα από τις επισκέψεις μου στην Ορεστιάδα,χωρίς βέβαια να είναι η πρώτη μου επαφή και γνωριμία με το ζων και υγιές αυτό ακριτικό στοιχείο.
Κατά τη θητεία μου στο Εθνικό Ίδρυμα είχα την τύχη να γνωρίσω,πολύ κοντά μου δύο από αυτούς,που θα μπορούσα να τους αποκαλέσω προϊσταμένους φίλους,συναδέλφους,συνεργάτες,συνανθρώπους...
Ο ένας από την Αλεξανδρούπολη,κατοικεί στην Αθήνα,καλή του ώρα ο Ι.Θ. πρέπει να είναι ογδόντα και,στον οποίο αφιερώνω δίκην ευχαριστίας αυτές τις αράδες και ο άλλος ο Α.Α. από την Κορνοφωλιά Σουφλίου στον οποίο αφιερώνω το με κάποια φιλοσοφική προέκταση προτελευταίο διήγημα,νεότερο κατά μια εικοσαετία τουλάχιστον από τον προηγούμενο.Είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός και κάτοικος Αλεξανδρούπολης σήμερα.
Η οικειότητα στη συμπεριφορά τους μ' έκανε να τους παραδεχτώ ως ανθρώπους ειδικής στόφας με διαφορετική πυκνότητα σε ψυχοσύνθεση και εγκαρδιότητα.
Αυτή η εντύπωσή μου λοιπόν ανανεώθηκε όταν γνώρισα πολλούς Ορεστιαδίτες,με Αδριανουπολίτικη
καταγωγή ύστερα από τις συχνότατες επισκέψεις στην όμορφη πόλη τους χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εξαιρούνται οι φίλοι της Μηλιάς,των Μεταξάδων,των Δικαίων,του Διδυμοτείχου ή της Βύσσας.
Και δεν θα άλλαζε τίποτε μέχρι την ημέρα που από καθαρή σύμπτωση μέσα στο-και ως φίρμα αλλά και ως ιστορική πραγματικότητα της οποίας οι αρχές ξεκινούν από την Αδριανούπολη στις αρχές του περασμένου αιώνα με τον παππού και πριν από την ίδρυση της Νέας Ορεστιάδας-ζαχαροπλαστείο του Δημήτρη Γκεντσίδη,ενός των συνεχιστών της "δυναστείας" παλαιών Αδριανουπολιτών-ο Δημήτρης Γκεντσίδης είναι η τρίτη γενιά-στην Ορεστιάδα,ύστερα από μια συζήτηση με το γνωστό δημοσιογράφο Σταύρο Παπαθανάκη,διαπίστωσα ότι στη Μάκρη παρά την Αλεξανδρούπολη,είχε βρει το λιμάνι του ο καπετάν Κώστας ο Ίμβριος,φίλος και συμμαθητής μου,που είχα να τον δω κάτι πάνω από πέντε δεκαετίες,χωρίς να παύσω να τον σκέφτομαι και να διερωτώμαι που θα μπορούσε να βρίσκεται.
Είναι συνηθισμένο ν' αφιερώνεται σε κάποιον ένα γραπτό και είναι ιδιαίτερα ευχάριστο ν' αφιερώνεται σε κάποιον αξέχαστο.
Άφησα έτσι τους Εβρίτες για το επόμενο βιβλίο,που ετοιμάζεται ήδη και αφιερώνω το παρόν στον αλησμόνητο συμμαθητή μου για όλες τις μικρές ή μεγάλες λαχτάρες που περάσαμε καθισμένοι δίπλα δίπλα στο θρανίο σ' ένα σχολείο φαρμάκι σ' αυστηρότητα αλλά και με φωτισμένους δασκάλους,που αργότερα όταν μας δόθηκε η ευκαιρία της αξιολόγησης επανεκτιμήσαμε.
Γι' αυτό αφιερώνω το παρόν στον καπετάν Κώστα ή απλά στον καπετάνιο όπως τον ξέρει ο περίγυρος της Μάκρης,-και που δεν θα διστάσω να γράψω,πως όταν τον αναζητούσα ένας άλλος καπετάνιος μου τόνισε ότι είναι ο καλύτερος άνθρωπος της Μάκρης και το χάρηκα-με την υποσημείωση ότι ο απολογισμός των πράξεων θα γίνει στο τέλος της πορείας του καθενός μας,υπενθυμίζοντάς του ότι "λάθη δεν κάνει όποιος δεν κάνει τίποτα".
Η σημείωση αυτή εμπεριέχει και λίγο προβολή,γιατί ό,τι κάναμε δεν ήταν όλα λάθος,μας γλυτώνει όμως και από την ενδεχόμενη πτώση στην παγίδα που απηχεί η ιμβριώτικη παροιμία "πότε θα γεράσω να καυχιέμαι".
....................................................................................................................................................................
Οι αψίδες
Η πιο κοντινή πόλη της Τουρκίας προς την Ελλάδα είναι χωρίς αμφιβολία η Αδριανούπολη.Το διήγημά μας ξεκινά έτσι σαν γεωγραφική αφήγηση γιατί το χαριτωμένο παράδοξο που περιγράφει συνέβη σ' αυτή την πόλη.
Η Αδριανούπολη απέχει οκτώ χιλιόμετρα από το κεφαλοχώρι των Καστανεών Έβρου και είκοσι εφτά από τη Νέα Ορεστιάδα.Το περίεργο είναι πως το όνομά της,μέχρι να την καταλάβει και να την επεκτείνει ο Αδριανός,ήταν Ουσκουδάμα,ενώ οι Βυζαντινοί την ονόμασαν Ορεστιάδα.
Η σημερινή Αδριανούπολη των 150 χιλιάδων κατοίκων είναι μια Πανεπιστημιούπολη με προοπτική,και παράλληλα πόλη των μνημείων,όπως π.χ.ο Βυζαντινός Πύργος του Τσιμισκή,το αριστουργηματικό τέμενος Σελιμιγιέ του Σινάν,το πρώτο και πρωτότυπο,το λόγω της προσπάθειας αποθεραπείας των ασθενών με μουσικά ακούσματα,ψυχιατρικό νοσοκομείο έργο του Βαγιζίτ του Β'.
Είναι η πόλη των Πανδοχείων ή αλλιώς Κερβάνσαραϊ ή Καραβάνσαραϊ,όπως το Ρουστέμπασα στο κέντρο της πόλης των κλειστών αγορών όπως η κλειστή αγορά του Αλή Πασά,έργο του Σινάν αρχιτέκτονα του τεμένους Σελιμιγιέ,η κλειστή αγορά του Σελιμιγιέ έργο του Μουράτ του Γ' και τέλος των πέτρινων γεφυριών άφού την πόλη χαϊδεύουν ο Έβρος και ο Τούντζας (αρχαίος Τάξος).
Αξίζει βέβαια πολλά και η νησίδα Τούντζα με τα σωζόμενα κατάλοιπα του παλατιού των Σουλτάνων Μουράτ Α' και Β' και λίγο του Πορθητή.Εξακολουθεί να υπάρχει η πύλη του παλατιού και ένας μεταγενέστερος σε πολλή καλή κατάσταση πύργος,ο Πύργος της Δικαιοσύνης.
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει βέβαια ότι ήταν και η δεύτερη πρωτεύουσα του Οθωμανικού κράτους,εις τρόπον ώστε τα περισσότερα μνημεία της ν' αποτελούν κατασκευές του 14ου και 15ου αιώνα.
Εκτιμώ ότι είναι ιστορικά επιβεβλημένη η αναφορά και στις ελληνικές κατασκευές των αρχών του περασμένου αιώνα,που είναι σε χρήση,όπως το Ζάππειο Παρθεναγωγείο,η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία,το μέγαρο και μουσείο,σπίτι του Ιλχάν Κομάν,που ήταν το αρχοντικό του Δήμησσα και πολλά ακόμα κτίσματα,όπως σχολικά κτίρια και κατοικίες.
Από τους ναούς δεν υπάρχει κανένας.Εξυπακούεται ότι δεν μπορεί να κλείσει η μικρή αυτή ιστορική ανδρομή χωρίς να γίνει λόγος για την Εβραϊκή Συναγωγή,ένα μεγαλειώδες κτίσμα,που σχεδόν είχε ερειπωθεί και που σήμερα έχουν ήδη αρχίσει οι εργασίες αναπαλαίωσής του.
Η εξέλιξη της πόλης είναι ραγδαία.Οι τριάντα πέντε χιλιάδες φοιτητές της δίνουν έναν άλλο ρυθμό ζωής.
Η θέση της,είναι κτισμένη κοντά στο "τριεθνές" όπως λέγεται,που ως μεγαλύτερης της περιοχής της αποδίδεται το μητροπολιτικό λεγόμενο προνόμιο.Το προνόμιο αυτό αλλά και η συστηματική επέκτασή της προοιωνίζουν την εξέλιξή της σε πόλη πρότυπο πριν την Ευρώπη,ή την πόλη της Τουρκίας αμέσως μετά την είσοδο στη χώρα από την Ευρώπη οδικώς.
Από πολύ κοντά της περνά και η εθνική οδός προς την μεγαλύτερη χερσαία έξοδο,το Καπήκουλε και το Καπετάν Αντρέγιεβο δέκα επτά χιλιόμετρα από την πόλη.
Η πόλη έχει μια πολλή ωραία αγορά,με μοντέρνα εμπορικά και τουλάχιστον τρεις σύγχρονες υπεραγορές,και δύο κλειστές ανατολικού τύπου.
Το εμπόριό της παρουσιάζει σημαντική κινητικότητα και στηρίζεται από τους γείτονες,Έλληνες και Βούλγαρους.
Οι έμποροι της κλειστής αγοράς έχουν μάθει τα κάποια Ελληνικά και Βουλγαρικά της "πιάτσας" και δεν θα ήταν καθόλου υπερβολικό να πούμε ότι είναι αδύνατο όταν περιδιαβαίνει κανείς την αγορά και να μην ακούσει συνομιλίες και στις δύο παραπάνω γλώσσες.
Έμπορος δερμάτινων ειδών,που διατηρεί δικό του κατάστημα,μου έλεγε πως θα ήταν ευχαριστημένος αν άνοιγε και μόνο το Σαββατοκύριακο,που έρχονται από απέναντι οι γείτονες.Ας σημειωθεί ότι ο εν λόγω μιλά στρωτά ελληνικά,με τα οποία συνεννοείται κάλλιστα προφορικά και με τη βοήθεια των συνομιλητών του φυσικά.
"Τη δουλγειά που κάνω τις ντύο μέρες ντε τη κάνω όλες τις άλλες της δομάδας".
Με την κατάσταση αυτή να κυριαρχεί στην αγορά και καθώς το μάρκετινγκ επιβάλει,πολλοί είναι οι καταστηματάρχες,οι οποίοι με τη βοήθεια των υπολογιστών γράφουν τα προϊόντα τους σε ετικέτες και στη συνέχεια τις τοποθετούν με καρτέλες πάνω στα προς πώληση προϊόντα και είδη που εκθέτουν στις προθήκες και έτσι προχωρεί η δουλειά.
....................................................................................................................................................................
Ο συν-εργάτης
Κάποια στιγμή η "ζωή οδηγός" και η "παραγωγική κινητικότητα και δραστηριοποίηση των ανήσυχων",μ' έφερε στο Προξενείο μας στην Αδριανούπολη.Η πόλη αυτή έπεφτε κοντά στο Σουφλί.
Κοντά και μακριά μαζί γιατί υπήρχε απαγόρευση διελεύσεων διπλωματικών από την είσοδο των Καστανεών.Έτσι για να περάσουμε στο Νομό Έβρου κάναμε τον κύκλο με είσοδο στη Βουλγαρία από το Καπετάν Αντρέγιεβο και έξοδο προς Ελλάδα από Ορμένιο.
Περνούσε ο καιρός και η ευκαιρία να μεταβώ στην Κορνοφωλιά δεν παρουσιαζόταν,αφού έπρεπε να κάνω το γύρο της Βαλκανικής.Μη μπορώντας λοιπόν να κάνω αλλιώς άρχισα να τον αναζητώ σε τηλέφωνα του αυτού επιθέτου που έπαιρνα από τον τηλεφωνικό κατάλογο του δια-δικτύου.Ζητούσα τρόπο να επικοινωνήσω με το Σουφλιώτη παλιό φίλο και συνεργάτη.
Μετά από προσπάθειες και συνδυασμούς,κάποια στιγμή έπεσα πάνω στην ανεψιά του και βρέθηκε άκρη.
Δώσαμε ραντεβού στην Αδριανούπολη.Ήρθε με τη γυναίκα του,την οποία είχα δει μόνο σε φωτογραφία.Για κείνους ήταν πιο εύκολο να έρθουν στην Τουρκία.Κάθε μέρα αλλά προπάντων Παρασκευές και Σαββατοκύριακα η πόλη της Αδριανούπολης,δέχεται πάμπολλες επισκέψεις από την Ορεστιάδα και γενικά από όλο το Νομό.
Κάτι τέτοιες μέρες στην συνοριακή είσοδο των Καστανεών δημιουργείται το αδιαχώρητο.
Την τελευταία διετία και συγκεκριμένα στις αρχές Ιουνίου 2010,κατόπιν ενεργειών του προξενείου μας στην Αδριανούπολη,ήρθη,όπως λένε η απαγόρευση.Η άρση "ως εμοί προσγνέχθη" τότε,ήταν έργο δύο γυναικών,της λαμπρής προξένου μας Βούλας και της "κλείδαν τινα κρατούσης" κουμπάρας μας Ιουλίας,οι οποίες με την ευκαιρία της επίσκεψης του πρωθυπουργού της Τουρκίας κ.κ.Ερντογάν στην Αθήνα το προηγούμενο διάστημα,μεταξύ των άλλων προς συζήτηση κατάφεραν να "εισάξουν" και το πρόβλημα απαγόρευσης διέλευσης διπλωματικών από την είσοδο των Καστανεών.
Πρέπει να είναι πολλοί αυτοί που τις οφείλουν ευχαριστίες...
Έτσι επιτεύχθηκε η άρση και με μια συγκινητική-από περιγραφές-τελετή,ατυχώς απουσίαζα,εγκαινιάστηκε η πρώτη διέλευση.Από τότε το πόστο της Αδριανούπολης έγινε το πλέον επιδιώξιμο,για τους υπαλλήλους του ΥΠΕΞ,ιδιαίτερα μάλιστα γι' αυτούς που κατάγονται από την περιοχή της Θράκης.
Οι Καστανιές απέχουν οκτώ χιλιόμετρα από την Αδριανούπολη.Μπορεί να πάει κανείς για καφέ στις Καστανιές,ή να έρθει για καφέ στο ΚΙΠΑ (KIPA) που είναι αλυσίδα καταστημάτων ή στο νέο μεγάλο πολυκατάστημα ή το ΜΑΡΓΚΙ (MARGI) το νέο εμπορικό κέντρο ή να πάει απέναντι για τσιπουράκι.
Ξέρω πολλούς που αγοράζουν τα ψάρια τους στην Αδριανούπολη και για ψήσιμο πηγαίνουν σε συγκεκριμένες ταβέρνες στις Καστανιές ή και στην Ορεστιάδα.
Το αναφέρω γιατί συμβαίνει και η απάντηση από όσους έχω ρωτήσει εκατέρωθεν είναι ότι το βρίσκουν καταπληκτικό.
Από τότε που "ήρθη" η απαγόρευση διέλευσης από την Πύλη των Καστανεών λοιπόν,όποτε μας δίνεται η ευκαιρία επεκτεινόμαστε μέχρι την Αλεξανδρούπολη,μιάαμιση ώρα δρόμος και αφού λυγίσουν τα πόδια μας από την ορθοστασία στα βιβλιοπωλεία,οσφραινόμαστε,ό,τι ετοιμάζουν τα επιδέξια χέρια της Θοδώρας,με επιστέγασμα τον καφέ της ευδαιμονίας,στο υπέροχο σπίτι του Απόστολου στην πανέμορφη νέα επέκταση της πόλης.
Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2013
Εκδήλωση μνήμης για τον Περικλή Ροδάκη
Εκδήλωση μνήμης για τον Περικλή Ροδάκη θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα,2 Δεκεμβρίου 2013,στις 6 και 30 το απόγευμα,στο αμφιθέατρο "ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ" της ΑΣΟΕΕ στην Αθήνα,λίγα μέτρα από το σπίτι του στην Αριστοτέλους,που ήταν ένα ανοιχτό εργαστήρι πολιτικής σκέψης και διαλόγου για την ανένταχτη Αριστερά.Η πρωτοβουλία είναι της συντρόφου του Βάσως Ανδριοπούλου,της Βιβλιοθήκης Εθνικής Αντίστασης και των εκδόσεων "Γόρδιος".Θα τιμηθεί επίσης και η μνήμη του Γεωργίου Ανδριόπουλου που μαζί με τον αείμνηστο Περικλή Ροδάκη συνιστούν ένα κεφάλαιο της Εθνικής Αντίστασης της Αχαίας και της Ελλάδας.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)