Μέσα στη γενικότερη
απραξία που υπάρχει στο δήμο μας, από πλευράς δράσεων και επιδιώξεων,
κατατέθηκε ως «φωτοβολίδα» για να συζητηθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο, η πρόταση
του Δικηγορικού Συλλόγου, για ίδρυση φυλακών στη Νέα Ορεστιάδα.
Η πρόταση για ίδρυση
φυλακών κατατέθηκε από τη Δημοτική Αρχή για να συζητηθεί στο ανώτατο όργανο του
Δήμου πολύ βεβιασμένα και πρόχειρα, θαρρείς και ήταν άμεσης προτεραιότητας.
Πολύ ορθά, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, επικράτησε η άποψη ότι έπρεπε να
προηγηθεί ευρεία διαβούλευση του θέματος, με τους φορείς και την κοινωνία.
Διαβούλευση όμως πραγματική. Οργανωμένη και συντονισμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε
να φέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, δηλαδή να εκφραστεί η άποψη των πολιτών,
σε μέγιστο βαθμό.
Πράγματι διοργανώθηκε
εκδήλωση διαβούλευσης του θέματος. Δυστυχώς όμως, η οργάνωση ήταν πολύ πρόχειρη
και έγινε με τέτοια βιασύνη, που δημιουργεί υποψίες ότι ήταν μεθοδευμένη και
καθοδηγούμενη. Κρίνεται λοιπόν εκ του αποτελέσματος, ελλιπής και ανεπαρκής. Πιο
συγκεκριμένα θα μπορούσε να αναφέρει κανείς ότι:
·
Η δημοσιότητα για τη διενέργεια της
διαβούλευσης βασίστηκε σε ένα «ξερό» δελτίο τύπου προς τα ΜΜΕ.
·
Δε στάλθηκαν προσκλήσεις προς τους
πολιτικούς, κοινωνικούς, επαγγελματικούς, συνδικαλιστικούς, παραγωγικούς,
πολιτιστικούς φορείς της τοπικής κοινωνίας για να παρευρεθούν.
·
Δε δόθηκε ικανό χρονικό διάστημα,
π.χ. 20 ή 30 ημερών, για να έχουν τη δυνατότητα οι φορείς να συγκαλέσουν γενική
συνέλευση και να συζητηθεί ευρέως το θέμα, ώστε να είναι η απόφασή τους πιο
αντιπροσωπευτική.
·
Η μέρα διοργάνωσης (Πέμπτη απόγευμα)
σε καμιά περίπτωση δεν θα έπρεπε να είναι τέτοια, που να «εμποδίζει» τους
πολίτες ή τους φορείς να παραστούν. Το Σαββατοκύριακο ή η Τετάρτη, είναι
συνήθως πιο βολικές μέρες για τέτοιου είδους εκδηλώσεις.
·
Πολύ ορθά προσκαλέστηκαν να παραστούν
και να μεταφέρουν την εμπειρία τους, ο αρχιφύλακας των φυλακών Κομοτηνής κι ο
δήμαρχος Κομοτηνής, όμως κρίνεται μεροληπτικό ή ελλιπές το γεγονός ότι υπήρχαν
στο πάνελ μόνο εκπρόσωποι που θα εκφραζόταν θετικά προς την ίδρυση, δίχως να
υπάρχει ο αντίλογος. Δεν μπορεί η λειτουργία των φυλακών να είχε μόνο θετικό
αντίκτυπο, δίχως να έχει καμιά αρνητική επίπτωση η οποία να αξίζει τον κόπο να
αναφερθεί!
·
Δεν κρατήθηκαν πρακτικά της
διαβούλευσης (συμμετοχές, απόψεις, κτλ).
Συνεπώς, μετά από όλα
τα παραπάνω, κρίνεται ότι το αποτέλεσμα της διαβούλευσης ήταν απογοητευτικό. Η
προσέλευση ήταν εξαιρετικά μικρή κι από πολίτες κι από φορείς. Κι αν ακόμη παρευρέθηκε
κάποιος εκπρόσωπος, δεν μπορούσε να εκφραστεί συνολικά για τον φορέα του, διότι
δεν είχε τον απαιτούμενο χρόνο να προκαλέσει διαδικασίες για να πάρει την άποψη
τους. Να υπενθυμίσω ότι, η άποψη ενός φορέα για ένα τόσο σημαντικό θέμα, δεν μπορεί
να προσδιορίζεται από τη θέση του διοικητικού συμβουλίου, δηλαδή από τη θέση
των 5 ή 7 ανθρώπων.
Αξιολογώντας τη διαδικασία της διαβούλευσης που πραγματοποιήθηκε, με
τους όρους που αναφέρθηκαν, θα μπορούσε κάποιος να αναφέρει και θετικά
μηνύματα. Η
κοινωνία μας έχει μια δυναμική και μια διάθεση να ασχοληθεί ουσιαστικά με τα
προβλήματα και τα θέματα του τόπου και να μπει ενεργά σ’ όλες τις διαδικασίες,
αρκεί να έχει τη δυνατότητα. Αυτό ως διαπίστωση είναι ιδιαίτερα υγιές για την
τοπική μας κοινωνία κι είναι σημαντικό να αντιληφθούν όλοι όσοι ασχολούνται με
τα κοινά, ότι η κοινωνία που εκπροσωπούν, δεν είναι ούτε «κοιμισμένη» ούτε
«υπνωτισμένη». Έχει αντανακλαστικά και ενεργοποιείται αν χρειαστεί. Επομένως οι
εκπρόσωποι, οφείλουν να είναι προσεκτικοί και να μην βρεθούν κατώτεροι των
περιστάσεων και της δυναμικής της κοινωνίας.
Προχωρώντας στη ουσία του ζητήματος, πρέπει να καταγράψω κάποιες
σκέψεις και προβληματισμούς, ώστε να αντιληφθεί κάποιος την αφετηρία της προσωπικής
μου άποψης.
Η λειτουργία των φυλακών θα συμβάλλει με θετικά οικονομικά
αποτελέσματα για την περιοχή. Σε περιόδους οικονομικής κρίσης, όπως αυτή που
διανύουμε τώρα, με έντονα τα σημάδια της ανασφάλειας των ανθρώπων από τα επίπεδα
της ανεργίας που αυξάνονται συνεχώς, είναι ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός η
δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (είτε ανθρώπων από την περιοχή ή κάποιων άλλων
που θα έρθουν και θα εγκατασταθούν εδώ). Βέβαια ο ακριβής αριθμός των
εργαζομένων είναι παρακινδυνευμένος και δημιουργεί λανθασμένους συνειρμούς
στους πολίτες, από όσους προσπαθούν να το καταγράψουν. Ενδεχόμενα θα πωληθούν
κάποιες κατοικίες στους νέους εργαζόμενους, θα επηρεαστεί θετικά η κίνηση στα
ξενοδοχεία, στα εστιατόρια και στις καφετέριες. Θετικό αντίκτυπο θα έχει
επίσης, για την μετακίνηση των επισκεπτών, στον κλάδο των ταξιτζήδων. Είναι
δεδομένο επίσης ότι θα αυξηθεί η επαγγελματική δραστηριότητα του δικηγορικού
κλάδου και γενικότερα θα γεννηθούν κάποιες νέες δραστηριότητες που σχετίζονται
με τη λειτουργία των φυλακών.
Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος, η οποία αν θέλετε έχει
συγκεκριμένα ποσοτικά χαρακτηριστικά, καθώς μπορεί να καταγραφεί μ’ ένα
οικονομικό μέγεθος κατανοητό από όλους.
Το νόμισμα όμως έχει και την άλλη όψη. Βέβαια, η συζήτηση
του θέματος θα είχε εντελώς διαφορετική βάση αν οι φυλακές λειτουργούσαν, όπως
θα έπρεπε, ως Σωφρονιστικά Καταστήματα Κράτησης κι όχι ως χώροι εγκλεισμού και
τιμωρίας.
Δυστυχώς, δεν κατάφερε μέχρι σήμερα το ανοργάνωτο κράτος να
πείσει κανέναν, ότι επιδιώκει ένα σωφρονιστικό σύστημα το οποίο, θα δέχεται τον
κρατούμενο σε χώρους με αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης, θα του παρέχει
ψυχολογική υποστήριξη, θα τον συνετίζει εφαρμόζοντας διάφορα προγράμματα
κατάρτισης, θα αξιοποιεί τις δεξιότητές του και θα τις αναδεικνύει, με τελικό
στόχο την προετοιμασία του για επανένταξη στην κοινωνία.
Αντί αυτού οι πολίτες παρακολουθούν μαζικές εξεγέρσεις
κρατουμένων με συνακόλουθες σκηνές τρόμου και κινηματογραφικές αποδράσεις από
φυλακές υποτίθεται υψίστης ασφαλείας.
Η ιστορία επίσης έχει δείξει ότι σε περιοχές που
δημιουργούνται φυλακές, αυξάνονται τα επίπεδα εγκληματικότητας, ενισχύεται το
αίσθημα της ανασφάλειας των πολιτών, αναπτύσσονται μεγάλα κυκλώματα ναρκωτικών
με αυξανόμενη δράση μέσα στην κοινωνία, ιδιαίτερα επικίνδυνο σε μια περιοχή που
έχει ήδη προβλήματα με τα ναρκωτικά καθώς αποτελεί έναν σημαντικό κόμβο διακίνησης.
Άγνωστα επίσης είναι τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από τη
«ρετσινιά» που θα κολλήσει στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή, η δημιουργία και
η λειτουργία των φυλακών. Μια πόλη μικρή, η οποία δεν έχει κάτι άλλο
διαφορετικό να αντιπαλέψει στον πανελλήνιο χάρτη αναγνωρισιμότητας, αφού
δυστυχώς η πόλη του βόλεϊ με την αγωνιστική κάμψη και πτώση της ομάδας έχει
πάψει να έχει συνέχεια στο αθλητικό στερέωμα. Κινδυνεύει λοιπόν να
χαρακτηριστεί ως «φυλακούπολη». Δυστυχώς αφού για πολλούς έχει ήδη, λόγω
στρατού κυρίως, χαρακτηριστικά «τόπου εξορίας», είναι ιδανική ευκαιρία λοιπόν
αυτά να ενισχυθούν.
Τραγικό στοιχείο αποτελεί και είναι πέρα για πέρα
λανθασμένος ο ισχυρισμός ότι η δημιουργία και λειτουργία φυλακών, είναι
συνδεδεμένη με τον όρο «ανάπτυξη». Ο συσχετισμός αυτός τέθηκε από την αρχή της κατάθεσης
της πρότασης και δημιούργησε συνθήκες «διχασμού» μέσα στην κοινωνία.
Αυτό λειτούργησε ως αφορμή για να εκφραστούν δύο απόψεις που
επικρατούν μέσα στην κοινωνία και σχετίζονται με την αναπτυξιακή πορεία που έχει
μέχρι τώρα ο δήμος μας κι η ευρύτερη περιοχή.
Αυτοί που τάσσονται κατά των φυλακών, υποστηρίζουν ότι ο
δήμος μας κι ιδιαίτερα η Νέα Ορεστιάδα ως πόλος, είναι σε μια πορεία
δημιουργική με έντονα ακόμα τα αναξιοποίητα χαρακτηριστικά εξέλιξης και της
αξίζουν πιο δυναμικά και παραγωγικά, προς όφελος και χρήση των δημοτών,
αναπτυξιακά βήματα. Ισχυρίζονται ότι η δημιουργία φυλακών είναι ένα άλμα,
πιθανόν στο κενό, το οποίο μπορεί πρόσκαιρα να αποφέρει κάποια θετικά
οικονομικά ανταλλάγματα, μεσοπρόθεσμα όμως ή μακροπρόθεσμα, θα λειτουργήσει
καταλυτικά αρνητικά στην εξελικτική πορεία της πόλης.
Αυτοί που τάσσονται υπέρ των φυλακών, υποστηρίζουν ότι ο
δήμος μας και συγκεκριμένα η Νέα Ορεστιάδα, έχει εξαντλήσει όλα τα περιθώρια
παραγωγικής επέκτασης, κλείνοντας άδοξα τον «κύκλο προόδου». Επομένως
αντιτάσσουν ότι, στο τέλμα που βρισκόμαστε, το έργο αυτό κι οποιοδήποτε άλλο
έργο μπορεί επιφανειακά να δίνει κάποια θετικά οικονομικά αποτελέσματα,
αποτελεί ένα άλμα εξέλιξης και πρέπει να αποτελέσει επιλογή και προτεραιότητά
μας.
Η μεν ισχυρίζονται ότι η πόλη έχει, παρόλο που είναι στάσιμη
για κάποιο διάστημα, αρκετά στοιχεία αναπτυξιακά τα οποία είναι αναξιοποίητα
καθώς δεν αποτέλεσαν στόχοι και επιδιώξεις. Οι δε αναγνωρίζουν ότι η πόλη έχει
κάνει τον κύκλο της, παρόλο που έχει πολύ μικρή πορεία στο χρόνο, επομένως ότι
είναι να γίνει είναι ευπρόσδεκτο, αρκεί να συμβάλλει με θετικά οικονομικά
αποτελέσματα.
Κι οι δύο τάσεις έχουν το δίκιο τους. Κι αυτό διότι πηγάζει
από την αγωνία τους για την πορεία αυτής της πόλης, καθώς εδώ επέλεξαν να
ζήσουν και να προκόψουν. Είναι σαφές λοιπόν ότι η ευημερία της πόλης είναι
άμεση προτεραιότητα για τους ίδιους και τα παιδιά τους.
Όλοι θέλουμε την εξέλιξη της πόλης μας, όλοι προσδοκούμε
στην δημιουργία στόχων και στην αξιοποίηση ευκαιριών, αρκεί αυτά να συνδέονται
με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που παρουσιάζουμε ως περιοχή. Όλοι είμαστε
διατεθειμένοι να παλέψουμε, να αγωνιστούμε, αρκεί όμως να κατανοήσουμε ότι αυτό
πηγάζει από μια διεκδίκηση δική μας και δεν είναι κάτι που μας προσφέρεται ως
«θείο δώρο».
Ίσως το συγκεκριμένο θέμα να αποτελέσει μια ευκαιρία για έναν
εποικοδομητικό διάλογο ώστε να αναδιατάξουμε τις σκέψεις μας, να αντιληφθούμε
τη θέση και το ρόλο που έχουμε ως περιοχή, να βασιστούμε στα συγκριτικά μας
πλεονεκτήματα και να θέσουμε ένα νέο πλαίσιο διεκδίκησης το οποίο πραγματικά να
επιθυμούμε. Μ’ αυτό τον τρόπο, δε θα δημιουργείται αναστάτωση και διχασμός,
κάθε φορά που θα προκύπτει το ζήτημα μιας «ευκαιρίας» που μας προσφέρεται
απλόχερα.
Το λυπηρό για μένα, δεν είναι τόσο το ζήτημα των φυλακών,
όσο το γιατί φτάσαμε στο σημείο να πιστεύουμε και να το υπερασπιζόμαστε, ότι
αυτό ταιριάζει για τον τόπο μας. Αυτό διόλου υπερήφανο με κάνει. Μου δίνει όμως
κουράγιο, δύναμη και διάθεση να παλέψω για τη δημιουργική εξέλιξη και προκοπή
αυτού του τόπου. Δεν είμαι ευχαριστημένος από την σημερινή πραγματικά δύσκολη
κατάσταση που κάποιοι οδήγησαν αυτή την πόλη, ούτε όμως κι απογοητευμένος ώστε
να ψάχνω εναγωνίως μια σανίδα σωτηρίας «ξεπουλώντας» τα όνειρα και τις ελπίδες
των νέων κυρίως ανθρώπων στο βωμό της πρόσκαιρης «κονόμας».
Δεν μπορώ προσωπικά να αναλάβω τέτοια ευθύνη, υποστηρίζοντας
δηλαδή θετικά το αίτημα για ίδρυση και λειτουργία φυλακών, ώστε να υποθηκεύσω ένα
πιθανώς δυσμενέστερο μέλλον για τα παιδιά μας, θάβοντας την ελπίδα και την προσδοκία
πίσω από τα σίδερα της φυλακής.
Γι’ αυτό λοιπόν, επειδή τα προσδοκώμενα οικονομικά οφέλη
είναι ποσοτικό μέγεθος και μπορούν προσδιοριστούν αριθμητικά, ενώ οι δυσμενείς
επιπτώσεις είναι μέγεθος ποιοτικό και προσδιορίζεται συνήθως με καθαρά υποκειμενικά
κριτήρια, φρόνιμο θα ήταν τελικά να μην το ρισκάρουμε.
..........................................................................................................................................................
Δημοσιεύτηκε στον "Βορέα"(τεύχος 47) τον Μάιο 2009, πριμ 15 χρόνια!
