Κυριακή 12 Νοεμβρίου 2023

Τα Ρομά αγγελούδια, οι μπαλαμός, τα φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού και η απουσία κοινωνικών δομών και πολιτικών






 

Επί δυο βδομάδες η εξαφάνιση των δυο Ρομά παιδιών είχε κυριαρχήσει στην κεντρική ειδησεογραφία και ήταν το πρώτο θέμα στους τηλεοπτικούς σταθμούς. Το θέμα προσφερόταν ως αναλώσιμο θέαμα με τον πλέον επικερδή τρόπο, αφού παρείχε πρωτογενές υλικό με όλα τα στοιχεία ενός συγκλονιστικού δράματος που κεντρίζει το ενδιαφέρον και την περιέργεια της κοινής γνώμης και δίνει πολύ υψηλά ποσοστά τηλεθέασης. Τα συνεργεία των κεντρικών τηλεοπτικών σταθμών επί ώρες μετέδιδαν στοιχεία και πληροφορίες που αφορούσαν τη δραματική υπόθεση της εξαφάνισης των δυο παιδιών και τις συνθήκες ζωής και κοινωνικής ένταξης μιας πληθυσμιακής ομάδας με θρησκευτικές, πολιτισμικές και φυλετικές ιδιαιτερότητες, η οποία αποτελεί τμήμα του τοπικού πληθυσμού, μέρος της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής πραγματικότητας της περιοχής.

Δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσουμε για τα αυτονόητα. Η υπόθεση ήταν και παραμένει συγκλονιστική. Πολλά τα συμπεράσματα και τα διδάγματα και κυρίως για όσους είχαν την ευθύνη της διαχείρισής της. Η τραγική αυτή υπόθεση μας αγγίζει και μας αφορά όλους. Ο στρουθοκαμηλισμός και η αποποίηση των ευθυνών είναι ο εύκολος, ο βολικός τρόπος. Περισσεύει ωστόσο η υποκρισία και η ανευθυνότητα. Το πρόβλημα υφίσταται και θα διογκώνεται και είναι πέρα από βέβαιο ότι θα τα βρούμε ως τοπική κοινωνία μπροστά μας με ένταση και οξύτητα.

Στο περιθώριο της κοινωνίας ζει κάτω από άθλιες συνθήκες ένα σημαντικό ποσοστό του τοπικού πληθυσμού, το οποίο στο μέλλον θα είναι ακόμη μεγαλύτερο. Θα πρέπει να μας απασχολήσει το θέμα των συνθηκών διαβίωσης και κοινωνικής ένταξης των Ρομά συμπολιτών μας, οι οποίοι βιώνουν μια καθημερινότητα κάτω από συνθήκες ακραίου κοινωνικού αποκλεισμού. Είναι λογικό να μην αισθάνονται πολίτες αυτής της πολιτείας, μιας πολιτείας που δημιουργεί μια κοινωνία δικαιωμάτων, σεβασμού, αξιοπρέπειας, συνοχής, αλληλεγγύης. Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να γίνουν πολλά. Να υπάρξουν κοινωνικές δομές και πολιτικές που θα αποδίδουν βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα αλλά με χρονική άνεση επαρκούς στρατηγικού χρόνου.

Επειδή όλα αυτά μπορεί να θεωρηθούν ευχολόγια, καλό είναι να δούμε και πιο πρακτικά ζητήματα που μπορεί να αντιμετωπιστούν και να επιλυθούν σε τοπικό επίπεδο. Δεν χρειάζεται να υπάρξουν ολοκληρωμένες πολιτικές, για να εφαρμοστεί, παραδείγματος χάριν, ο νόμος για την υποχρεωτική εκπαίδευση όλων των παιδιών. Ο Αχμέτ και ο Αϊχάν Τσερίμπασι αντί να γυρνάνε στους δρόμους της πόλης, να επαιτούν ή να εκτίθενται στους πιο πιθανούς ή απίθανους κινδύνους, θα έπρεπε να βρίσκονται στο σχολείο. Το γεγονός ότι δεκάδες παιδιά στερούνται ακόμη και αυτής της υποχρεωτικής εκπαίδευσης θα πρέπει να μας προβληματίσει και να μας ενεργοποιήσει να  μας προβληματίσει και να μας ενεργοποιήσει όλους και κυρίως τους θεσμικούς, πολιτικούς και υπηρεσιακούς παράγοντες. Αυτό το εξαθλιωμένο κοινωνικό πληθυσμιακό δυναμικό ζήτημα με ποικίλες προεκτάσεις και διαστάσεις, πολύ ευάλωτο σε πρακτικές και μεθόδους χειραγώγησης.

Χωρίς δαιμονοποιήσεις και προκαταλήψεις, οφείλουμε να αγγίξουμε ένα τεράστιο πρόβλημα κοινωνικού προβληματισμού με ομάδα ενδιαφέροντος τους Ρομά της περιοχής μας και μαζί μ’ αυτούς να ανοίξουμε, έστω και καθυστερημένα, ένα παράθυρο στον διαπολιτισμικό διάλογο, στον οποίο ήταν αφιερωμένο το 2008 μετά από απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να γνωρίσουμε μια φυλή με την οποία μας συνδέουν πολύ περισσότερα στοιχεία απ’  όσα φανταζόμαστε ότι μας χωρίζουν.

Το δημοσίευμά μας δεν ήρθε καθυστερημένα. Ήταν επιλογή μας να υπάρξει μια χρονική απόσταση από το τραγικό γεγονός. Για να υπογραμμίσουμε ακριβώς το ουσιαστικό και διαρκές ενδιαφέρον μας ανεξαρτήτως επικαιρότητας και σκοπιμοτήτων.

.................................................................................................................................................

Είχε δημοσιευτεί στον "Βορέα"(τεύχος 41) το Νοέμβριο 2008, πριν 15 χρόνια! Ένα κείμενο που θα θα προσυπογράφαμε και σήμερα που χρήζει μιας νέας υπογράμμισης και επικαιρότητας!

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου