Αυθεντικό προπαγανδιστικό υλικό για τα δυο πρώτα χρόνια της 4ης Αυγούστου!

ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΙΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ 4^ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Ογδόντα (80) χρόνια συμπληρώνονται φέτος (1936-2016) από την εγκαθίδρυση του δικτατορικού καθεστώτος της 4^ης Αυγούστου 1936 με ηγέτη τον στρατιωτικό και πολιτικό Ιωάννη Μεταξά.

«Το καθεστώς της 4^ης Αυγούστου» -γράφει ο πανεπιστημιακός Θανάσης Διαμαντόπουλος –«ήταν δικέφαλο με συγκαλυμμένη ανταγωνιστικότητα ανάμεσα στις δύο κεφαλές του: το βασιλιά και τον Μεταξά. Ο πρώτος επιδίωκε να συνδέσει άρρηκτα τη μοίρα της 4^ης Αυγούστου με εκείνη του στέμματος. Επίσημη ιδεολογία του καθεστώτος ήταν ο λεγόμενος «τρίτος ελληνικός πολιτισμός», που υποτίθεται πως θα συνδύαζε την πνευματικότητα της κλασικής Ελλάδας με το θρησκευτικό αίσθημα του Βυζαντίου. Η ιδεολογία αυτή φανερωνόταν κυρίως στις εκδηλώσεις της ημιφασιστικής Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας (Ε.Ο.Ν.). Πάντως η αστυνομική τρομοκρατία υπήρξε ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του «νέου κράτους», που στράφηκε με ιδιαίτερη σκληρότητα τόσο εναντίον των κομμουνιστών, όσο και εναντίον της πολιτικής ηγεσίας και κυρίως των συντηρητικών εκείνων πολιτικών που είχαν επαφές με την Αυλή και επιδίωκαν την ανατροπή και αντικατάσταση του Μεταξά (όπως π.χ. ο Μιχαλακόπουλος).

»Η δημοσιονομική πολιτική του Μεταξά υπήρξε λιτή, ενώ η οικονομία βασίστηκε στον αγροτικό τομέα (επιδίωξη σιτάρκειας, εξαγωγή λαδιού) και στα μικρά παραγωγικά έργα. Εξάλλου, η κοινωνική του πολιτική βασίστηκε σε ένα φιλαγροτικό και φιλεργατικό πατερναλισμό με αποκορύφωση την ενεργοποίηση του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ).

» Η εξωτερική πολιτική του 4αυγουστιανού καθεστώτος, παρά τα πολλά και σημαντικά οικονομικά ανοίγματα προς τη Γερμανία, ήταν προσανατολισμένη προς τη Μεγάλη Βρετανία. Η Αγγλία υπήρξε άλλωστε βασικό στήριγμά του. Μετά την έκρηξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, ο Μεταξάς προσπάθησε να διατηρήσει την ουδετερότητα της Ελλάδας. Αλλά, όταν τη νύχτα της 28^ης Οκτωβρίου 1940 του υποβλήθηκε ιταλικό τελεσίγραφο για ελεύθερη είσοδο των ιταλικών σρατευμάτων στην Ελλάδα, το απέρριψε χωρίς δισταγμό. Από τότε και ως τον αιφνίδιο θάνατό του στις 29 Ιανουαρίου 1941, ο Μεταξάς, χάρη στην εθνική ομοψυχία που δημιούργησε η απρόκλητη ιταλική επίθεση και που ενισχύθηκε από τις ελληνικές νίκες, αναδείχτηκε σε πόλο εθνικής συσπείρωσης, ενώ ως προς τη συγκεκριμένη πολιτική του επιλογή, κέρδισε την προσωρινή ανοχή και της αντιπολίτευσης.

»Ο Ιωάννης Μεταξάς είναι μια αμφιλεγόμενη ιστορική προσωπικότητα. Η άμετρη φιλοδοξία του, σε συνδυασμό με τις αναμφισβήτητες πνευματικές του ικανότητες αλλά και με τη ρευστότητα των πολιτικών δομών της μεσοπολεμικής Ελλάδας ίσως εξηγούν τις μεταπτώσεις της πολυκύμαντης σταδιοδρομίας του».

*

*   *

Σε ζητήματα προπαγάνδας και εκμετάλλευσης των ιστορικών και πολιτιστικών συμβόλων το καθεστώς της 4^ης Αυγούστου αποδείχθηκε αξεπέραστο και καλός μαθητής του Τρίτου Ράιχ. Το προπαγανδιστικό υλικό που σας παρουσιάζουμε είναι αυθεντικό και κυκλοφόρησε το 1938, δύο χρόνια μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορία, και περιλαμβάνει ένα άρθρο του δικτάτορα πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά με τίτλο «Το έργο της 4^ης Αυγούστου» και ένα άρθρο του υφυπουργού Τύπου και Τουρισμού Θ. Νικολούδη με θέμα «Η βαθυτέρα μεταβολή».

Έχουμε επίσης φωτογραφικό αρχειακό υλικό από τις δραστηριότητες και τις εκδηλώσεις της 4^ης Αυγούστου σε τοπικό επίπεδο που αποδεικνύουν την κεντρική και τοπική δομή και οργάνωση της δικτατορίας που είχε αγκαλιάσει κάθε γωνιά της πατρίδας μας για να προωθήσει τους ιδεολογικούς στόχους και επιδιώξεις της.