Με την υγειονομική απειλή της επιδημίας της πανώλους ταυτισμένη η Παναγία Κουμαριώτισσα, η εκκλησία των Καραθεοδωρή στο Νιχώρι του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη

Με την υγειονομική απειλή που συνιστούσε για την εποχή εκείνη η επιδημία της πανώλους για την Ισταμπούλ-Κωνσταντινούπολη είναι ταυτισμένη η Παναγία Κουμαριώτισσα, η εκκλησία των Καραθεοδωρή στο Νιχώρι του Βοσπόρου. Σε μια ιστορική ομιλία της με αφορμή την τέλεση επιμνημόσυνης δέησης στη μνήμη του ιατροφιλόσοφου Στέφανου Καραθεοδωρή η τελευταία εκπρόσωπος του Γένους των Καραθεοδωρή στην Πόλη Άννα Βεγλερή είχε αναφερθεί στο ιστορικό της ανέγερσης της εκκλησίας, στην οποία βρίσκεται ο τάφος του γενάρχη των Καραθεοδωρή,

Χαρακτηριστικό το απόσπασμα που ακολουθεί:

"Το 1836 ενέσκυψε εις την Πόλην μας επιδημία πανώλους. Η κατάσταση ήτο πολύ επικίνδυνη διότι τότε δεν υπήρχαν οι γνώσεις και τα φάρμακα των μετέπειτα εποχών. Έπρεπε, βεβαίως, να απομονωθούν οι ασθενείς. Εις αυτό όμως έφεραν αντίδραση θρησκευτικοί κύκλοι, οι οποίοι δεν επέτρεπον επέμβασην εις τας υποθέσεις του Θεού. Τότε ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β΄ διέταξε εις τον şeyhül islam¹ να εκδόσει φετβάν (θρησκευτικόν ορισμόν) επιτρέποντα την ίδρυσιν υγειονομικής υπηρεσίας και την απομόνωσιν των ασθενών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο ιατρός Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή² διορίσθει αρχίατρος του λοιμοκαθαρτηρίου του πύργου του Λεάνδρου  (Kiz Kulesi) όπου απεμονώθησαν όλοι οι ασθενείς οι πάσχοντες εκ πανώλους. Ούτω οι Πόλις μας εσώθη από την επιδημίαν.

Ένα ευχάριστο αποτέλεσμα της νίκης κατά της πανώλους το 1836, είναι ότι ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β΄ δια να δείξη την ευαρέσκειάν του προς τον ιδιαίτερον ιατρόν του Στέφανο Καραθεοδωρή, επέτρεψε την ανέγερσην της εκκλησίας της Παναγίας Κουμαριωτίσσης, ήτις επερατώθη το 1837. Ο δε τάφος του Στεφάνου Καραθεοδωρή ανεγέρθη τιμής ένεκεν εις τον αυλόγυρον της εκκλησίας …"

Η παραπάνω ομιλία είχε πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο των εκδηλώσεων "ΕΝΑ ΓΕΝΟΣ-ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΟΙ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ  ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥΣ", που είχαν συνδυοργανώσει με μεγάλη επιτυχία ο Δήμος Βύσσας και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νέας Βύσσας "ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗΣ" σε Κωνσταντινούπολη και Νέα Βύσσα.

Το σχετικό ρεπορτάζ από τον "Βορέα"(τεύχος 59) τον Μάιο 2010, πριν δέκα χρόνια!

Σταύρος Παπαθανάκης