Νίκος Αρμουτίδης
«Θέλω να δω ένα έργο μου στον Έβρο, στα σύνορα με τη Βουλγαρία και την Τουρκία»
Ο διάσημος ακαδημαϊκός γλύπτης στην Τσεχία, με καταγωγή από τα Αμπελάκια Έβρου, μιλάει στον «Βορέα»
Συνέντευξη στον Βασίλη Κάργα
Το πρώτο μνημείο αφιερωμένο στις χιλιάδες αλόγων που σκοτώθηκαν στο Αούστερλιτς, στη γνωστή μάχη του Ναπολέοντος με τις στρατιές της Ρωσίας και της Αυστροουγγαρίας, κοντά στο Μπρνο της Τσεχίας, φιλοτεχνήθηκε από Εβρίτη γλύπτη.
Ο ομογενής καλλιτέχνης Νίκος Αρμουτίδης, με καταγωγή από τα Αμπελάκια Έβρου, διάσημος ακαδημαϊκός γλύπτης και ζωγράφος στην Τσεχία, δημιούργησε ένα μπρούντζινο άγαλμα αλόγου σε φυσικό μέγεθος, βάρους 300 κιλών, που αντιδρά έπειτα από χτύπημα σφαίρας, για να θυμίζει το θάνατο πέντε χιλιάδων αλόγων στη σφοδρή σύγκρουση του ιππικού της Γαλλίας με εκείνο της Ρωσίας.
«Προσπάθησα να κατασκευάσω ένα άλογο το οποίο ετοιμάζεται να καλπάσει αλλά ταυτόχρονα είναι φοβισμένο. Το άλογο το έφτιαξα χωρίς αναβάτη γιατί στη μάχη του Αούστερλιτς οι άνθρωποι σκότωναν τα άλογα και δεν έχουν θέση στο μνημείο», είπε ο γλύπτης Νίκος Αρμουτίδης που ζει και δημιουργεί στο Μπρνο, συμπρωτεύουσα της Τσεχίας.
Με αφορμή αυτό το μνημείο συζητήσαμε με τον Νίκο Αρμουτίδη για τη γλυπτική, τα πανανθρώπινα μηνύματα που εκπέμπουν τα έργα του, τη λαχτάρα του να επισκεφθεί το χωριό του πατέρα του καθώς και για την επιθυμία του να προσφέρει στον Έβρο ένα έργο του για να τοποθετηθεί στο τριεθνές, στα σύνορα Ελλάδας, Βουλγαρίας, Τουρκίας.
Κύριε Αρμουτίδη, τι σημαίνει για σας η γλυπτική;
Για μένα η γλυπτική είναι τρόπος ζωής. Η τέχνη και ιδιαίτερα η γλυπτική αποτέλεσε το αντικείμενο του ενδιαφέροντός μου από σχετικά μικρή ηλικία και μπορώ να πω ότι δέχτηκα επιρροές από το συνδυασμό της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής και του ήρεμου και γεμάτου ιστορία μοραβικού τοπίου. Η Μοραβία, όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα, αποτέλεσε επίσης χώρο δράσης των μεγάλων ιερομόναχων Κύριλλου και Μεθοδίου, οι οποίοι έφεραν τον χριστιανισμό στην Τσεχία, δίδαξαν τη γραφή και μετέδωσαν τον βυζαντινό πολιτισμό. Για δεκαετίες λοιπόν είχα όνειρο να απεικονίσω τη βυζαντινή Ορθοδοξία και το κατάφερα το 1997 με τις αγιογραφίες που ζωγράφισα στον ορθόδοξο ναό του Μίκουλοφ, στα σύνορα Μοραβίας - Αυστρίας. Επίσης η πόλη όπου γεννήθηκα, το Μπρνο, σήμερα δεύτερη μεγαλύτερη στην Τσεχία και στα χρόνια της Αυστροουγγαρίας η πλησιέστερη πόλη στη Βιέννη, είναι φημισμένη για το κάστρο του Βέβερζι, το οποίο το 19ο αι. ανήκε στην οικογένεια Σίνα - Υψηλάντη. Στο Μπρνο φυλακίστηκε ο Υψηλάντης που απέδρασε από την Πύλη του Σουλτάνου, υπάρχει μάλιστα ακόμη η Οδός Υψηλάντη στο κέντρο της πόλης. Όλα αυτά επηρέασαν την καριέρα μου και δεν ξεχνώ τις ελληνικές ρίζες μου, παρά τις δυσκολίες που υπήρχαν παλαιότερα στην επικοινωνία με την Ελλάδα.
Τι είναι ένα γλυπτό;
Το γλυπτό παριστά, για μένα, τον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πολιτισμό. Μέσω των γλυπτών που δημιουργώ αισθάνομαι τον κόσμο πιο ανθρώπινο και τον άνθρωπο πιο παγκόσμιο, έτοιμο να δεχτεί και να αφομοιώσει κάθε θετικό και εποικοδομητικό, τις παναθρώπινες αξίες, ανεξάρτητα από τη θρησκεία που πιστεύει, την εθνικότητα στην οποία ανήκει, τη γλώσσα που μιλά. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ευρώπη είναι δημιούργημα της αρχαίας Ελλάδας, έστω και μυθολογικά, και ότι στην Ελλάδα πρώτη φορά στην παγκόσμια Ιστορία δόθηκε η πρέπουσα σημασία και ο σεβασμός στο άτομο και τη μοναδικότητά του. Μέσω των γλυπτών μου προσπαθώ να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στη ζωή, τον πολιτισμό, την ομορφιά.
Ποια είναι τα βασικά γλυπτικά υλικά που χρησιμοποιείτε και ποιο από αυτά σας εκφράζει περισσότερο;
Εκείνο που χρησιμοποιώ σταθερά στα έργα μου είναι το γλυπτικό χώμα. Στα αγάλματα χρησιμοποιώ τον μπρούτζο. Δουλεύω και με άλλα υλικά, ανάλογα με το αποτέλεσμα που θέλω να έχω.
Ποια θέματα αγγίζουν τα έργα σας; Ποια είναι τα αγαπημένα σας;
Ασχολούμαι κυρίως με την ανθρωπιστική γλυπτική, που έχει τις βάσεις της στην Ελλάδα και κινείται από την πραγματικότητα μέχρι την αφαίρεση. Με ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι γέφυρες που ενώνουν τους δύο λαούς, ελληνικό και τσεχικό. Επίσης, εκτός από αυτά που προείπα, θα ήθελα να αναφερθώ και στην καλή φιλοξενία των Τσέχων προς τους Έλληνες που ζουν εδώ. Άλλωστε πολλές χιλιάδες Τσέχοι συμπατριώτες μου από το Μπρνο αλλά και από όλη τη χώρα επισκέπτονται κάθε χρόνο την Ελλάδα και οι περισσότεροι από τα δέκα εκατομμύρια του πληθυσμού της Τσεχίας την γνωρίζουν καλά, γνωρίζουν την ιστορία της και τον πολιτισμό της. Αυτό κάνει τη δουλειά μου ευπρόσδεκτη από την τσεχική κοινωνία.
Τα έργα σας ποια μηνύματα εκπέμπουν;
Κατά καιρούς εκπέμπουν διάφορα μηνύματα. Το τελευταίο έργο μου, το άλογο στη μάχη του Αούστερλιτς εκπέμπει την ταλαιπωρία που ζουν σε μια φοβερή μάχη. Οι Τσέχοι αγαπούν τα ζώα και σχεδόν κάθε οικογένεια έχει σκύλο ή άλλο κατοικίδιο. Ο ανθρωπισμός γίνεται πιο ορατός όταν εκφράζεται και μέσω της προστασίας των ζώων. Έτσι λοιπόν, πέρα από τις τιμές που αποδόθηκαν στους στρατιώτες της μάχης του Αουστερλιτς, κοντά στο Μπρνο, θεώρησα σωστό _ και οι φίλοι μου συμφώνησαν όπως και τα αρμόδια πολιτιστικά σωματεία _ να τονιστεί το ανθρωπιστικό κομμάτι της Ιστορίας και μέσω του σεβασμού προς τα πιστά στον άνθρωπο άλογα.
Τι θέλετε να εκφράσετε με τα έργα σας;
Εκφράζω τις σκέψεις μου, τις ιδέες μου και τα «πιστεύω» μου.
Τι σας εμπνέει;
Εκτός από τον άνθρωπο και την Ιστορία, με εμπνέει η πλούσια φύση και το καλαίσθητο τοπίο της Μοραβίας, με τους τεράστιους αμπελώνες και άλλα σπαρτά. Με εμπνέει όμως και το λιτό, αρχαιοπρεπές τοπίο της Ελλάδας, όπου ανάμεσα από τα ασπρισμένα από τον καυτό ήλιο βράχια αναμένεις να ξεπεταχτεί ο αρχαίος Σπαρτιάτης πολεμιστής ή κάποιος φιλόσοφος της Αθήνας.
Φιλοτεχνείτε και προτομές;
Ναι, ασχολήθηκα και με προτομές. Φιλοτέχνησα δύο προτομές του Νίκου Καζαντζάκη, η μία βρίσκεται στο Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη στην Κρήτη και η άλλη στο μνημείο Καζαντζάκη στο Μπόζινταρ, στα σύνορα Τσεχίας - Γερμανίας, όπου έμεινε ο κρητικός συγγραφέας για δύο χρόνια.
Πως νιώθετε ως καλλιτέχνης της διασποράς;
Παρότι γεννήθηκα στην Τσεχία, η καρδιά μου είναι και στην Ελλάδα. Αυτό εκφράζεται και στα έργα που έχω δημιουργήσει κατά καιρούς και έχουν σχέση με την πατρίδα των προγόνων μου.
Η τέχνη έχει όρια;
Η γλυπτική και γενικώς οι τέχνες δεν θα έπρεπε να έχουν σύνορα.
Κατάγεστε από τον Έβρο. Έχετε συγγενείς εκεί; Τον έχετε επισκεφθεί;
Ο πατέρας μου γεννήθηκε στα Αμπελάκια από όπου έφυγε το 1949 για την Τσεχία. Συγγενείς μάλλον έχω, αν και από ό,τι έχω μάθει κάποιοι έφυγαν για την Αθήνα. Περισσότερα δυστυχώς δεν γνωρίζω. Τον Έβρο δεν τον έχω επισκεφθεί ποτέ, αλλά θα ήθελα πολύ να το κάνω. Σκέπτομαι να πάρω το αυτοκίνητο και να έρθω στον τόπο καταγωγής μου, να επισκεφθώ τα Αμπελάκια, να γνωρίσω τον τόπο του πατέρα μου.
Θα θέλατε να φιλοτεχνήσετε ένα έργο για τον Έβρο;
Θέλω να προσφέρω ένα έργο μου για να τοποθετηθεί στον Έβρο, στο χωριό μου τα Αμπελάκια και ένα στα σύνορα Ελλάδας, Βουλγαρίας, Τουρκίας. Πρώτα όμως θα ήθελα να γνωρίσω την περιοχή και τους ανθρώπους της.
Ευχαριστώ τον διευθυντή του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας της ελληνικής πρεσβείας Πράγας, Γιώργο Χατζηιωάννου, και τον γεωλόγο Αριστείδη Φραντς που είναι στέλεχος του Ελληνοτσεχικού Εμπορικού Επιμελητηρίου για την πολύτιμη βοήθειά τους στην πραγματοποίηση της συνέντευξης.
Ακαδημαϊκός γλύπτης και ζωγράφος. Γεννήθηκε το 1953 στο Μπρνο, όπου ζει και δημιουργεί. Κατάγεται από τα Αμπελάκια Έβρου.
.........................................................................................................................................................................
Ο διάσημος ακαδημαϊκός γλύπτης και συμπατριώτης μας από Αμπελάκια Ορεστιάδας, Νίκος Αρμουτίδης είχε μιλήσει στο συνεργάτη του "Βορέα" Βασίλη Κάργα το 2010, πριν 10 χρόνια(ΒΟΡΕΑΣ,τεύχος 64, Δεκέμβριος 2010
).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου