Συνέντευξη με τον κορυφαίο ομογενή καθηγητή-ερευνητή νεφρολόγο στο πανεπιστήμιο του Τορόντο στον Καναδά του Βασίλη Κάργα για λογαριασμό του "Βορέα'(τεύχος 21) το 2007, πριν 15 χρόνια!

ΗΜΗΤΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΩΡΑΙΟΠΟΥΛΟΣ, ΟΜΟΓΕΝΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΑΣ Συνέντευξη στον Βασίλη Κάργα Συγκαταλέγεται στους κορυφαίους επιστήμονες του κόσμου για τις έρευνές του και τις πρακτικές εφαρμογές του στον τομέα της νεφρολογίας. Ο ομογενής καθηγητής νεφρολόγος Δημήτρης Ωραιόπουλος, που ζει και δημιουργεί στον Καναδά, είναι ο εφευρέτης που το 1977 οδήγησε στην δυνατότητα της φορητής εφαρμογής της περιτοναϊκής κάθαρσης. Η περιτοναϊκή κάθαρση αποτελεί αναίμακτη μέθοδο εξωνεφρικής αιμοκάθαρσης που μετά από ολιγοήμερη εκπαίδευση εφαρμόζεται στο σπίτι, χωρίς την αναγκαιότητα χρήσης των εξειδικευμένων μηχανημάτων του Τεχνητού Νεφρού, εφόσον στηρίζεται στην χρήση της περιτοναϊκής κοιλότητας για την είσοδο και έξοδο μετά από περίοδο παραμονής ειδικών περιτοναϊκών διαλυμάτων. Η απομάκρυνση ουσιών και νερού γίνεται συνεχώς όλο το 24ωρο, ενώ για την εφαρμογή της μεθόδου απαιτείται η τοποθέτηση του ειδικού περιτοναϊκού καθετήρα. Γίνεται κατανοητό ότι η απουσία της αναγκαίας κάθε δεύτερη μέρα προσέλευσης στο Νοσοκομείο, όπως συμβαίνει με την αιμοκάθαρση με Τεχνητό Νεφρό, εξασφαλίζει μεγαλύτερη ελευθερία των ασθενών συμβάλλοντας στην αύξηση της ποιότητας της ζωής των. Με την εφαρμογή της μεθόδου της Περιτοναϊκής Κάθαρσης έγινε δυνατή η καλύτερη αντιμετώπιση ασθενών με ειδικά προβλήματα όπως είναι οι διαβητικοί ασθενείς, οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και οι ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα. Έτσι η μέθοδος βοήθησε στην βελτίωση της επιβίωσης των υψηλού κινδύνου ασθενών, ενώ η φορητή εφαρμογή της βοηθά στην ευρεία εξάπλωσή της. Για τις έρευνές του στη Νεφρολογία έχει τιμηθεί το 1978 με το 1ο Βραβείο Ιατρικής της Καναδικής Νεφρολογικής Εταιρείας καθώς και με το Εθνικό Βραβείο των Πρωτοπόρων της Αμερικανικής Νεφρολογικής Εταιρείας το 1994, ενώ η Ιατρική Σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης μετά από εισήγηση του Καθηγητή Νεφρολογίας κ. Βαργεμέζη Βασίλη, τον ανακήρυξε Επίτιμο Διδάκτορα. Παράλληλα με το επιστημονικό του έργο έχει αναπτύξει και πολυσήμαντη κοινωνική προσφορά αφού σχεδίασε, ίδρυσε και λειτουργεί δύο από τα μεγαλύτερα ιδρύματα ατόμων με ειδικές ανάγκες στο Τορόντο, ενώ το 1994 γίνεται ο 1ος πρόεδρος του 1ου Ελληνικού Σχολείου στο Οντάριο για τα παιδιά των Ελλήνων Ορθοδόξων. Ο Δημήτρης Ωραιόπουλος βρέθηκε στον Έβρο προσκεκλημένος στο 7Ο Πανελλήνιο Νοσηλευτών Νεφρολογίας που πραγματοποιήθηκε στην Αλεξανδρούπολη και μας μίλησε για την πόλη που γεννήθηκε, για την επιστήμη του και για την Ελλάδα που αν και τον «πλήγωσε» την έχει πάντα μέσα στην καρδιά του. -Κύριε καθηγητά τι μνήμες έχετε από την Αλεξανδρούπολη; «Γεννήθηκα εδώ στην Αλεξανδρούπολη το 1936 από γονείς Μικρασιατικής καταγωγής, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην Αλεξανδρούπολη το 1922 μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Ο πατέρας μου, ο Γιώργος Ωραιόπουλος, ήταν διευθυντής του εργοστασίου πάγου και ζυθοποιίας. Τα πέντε αδέρφια μου μεγάλωσαν εδώ. Θυμάμαι όλες τις ιστορίες που άκουγα από τον πατέρα μου και τη μάνα μου. Το 1940 με τον πόλεμο, μας πήρε ο πατέρας μας και φύγαμε στην Αθήνα. Κι έτσι την Αλεξανδρούπολη δεν την γνώρισα καλά μέχρι και τα τέλη του ’60, όπότε άρχισα να την επισκέπτομαι. Έχω εδώ την ανιψιά μου με τον άντρα της και τα τέσσερά παιδιά τους και τους αγαπητούς φίλους και συνεργάτες μου, τον Καθηγητή κ. Βαργεμέζη, τον κ. Πασαδάκη και τον κ. Θώδη, με τους οποίους δουλεύουμε μαζί και δημιουργήσαμε πολλούς δεσμούς. Την πόλη την φτιάχνουν οι αναμνήσεις και οι άνθρωποι της και η Αλεξανδρούπολη είναι μια πόλη πάρα πολύ όμορφη και πολύ φιλόξενη. » -Έρχεστε συχνά στην Ελλάδα; «Έρχομαι αρκετά συχνά, σχεδόν κάθε χρόνο, πολλές φορές μαζί με την οικογένειά μου και η ευχαρίστηση που νοιώθουμε είναι μεγάλη. Και στην Αλεξανδρούπολη έχω έρθει αρκετές φορές» -Σε μια δήλωσή σας όμως είπατε ότι έχετε και μια πικρία από την Ελλάδα. «Η πατρίδα σου δεν σου δημιουργεί πικρίες, σου προσφέρει μόνο ωραίες αναμνήσεις. Οι πικρίες είναι της στιγμής. Το 1969 επέστρεψα στην Ελλάδα από τον Καναδά, όπου έκανα το διδακτορικό μου, αλλά δεν μπόρεσα να βρω δουλειά. Έτσι αποδέχθηκα την υποτροφία του Γενικού Νοσοκομείου του Τορόντο και ξαναβρέθηκα στον Καναδά. Προσπάθησα να επιστρέψω άλλες δύο φορές στην Ελλάδα να εργασθώ, την τελευταία το 1977, δεν τα κατάφερα και αποφάσισα τελικά να εγκατασταθώ μόνιμα στο Τορόντο. Όμως αναπλήρωσα έμμεσα αυτή την επιθυμία μου αφού τουλάχιστον είκοσι γιατροί από την Ελλάδα ήρθαν και εκπαιδεύτηκαν μαζί μου στο Τορόντο και στη συνέχεια επέστρεψαν στην πατρίδα. Κι έτσι έχω δημιουργήσει, θα μπορούσε να πει κανείς, στην Ελλάδα τη δική μου σχολή, τους συνεργάτες μου με τους οποίους έχουμε αναπτύξει έναν πολύ μεγάλο δεσμό.» -Σε μια συνέντευξή σας είπατε ότι το σώμα σας μπορεί να είναι στο Τορόντο, αλλά η ψυχή σας είναι στην Ελλάδα. «Αυτό συμβαίνει μ’ όλους τους μετανάστες, ειδικά της πρώτης γενιάς. Αγαπάμε τη δεύτερη πατρίδα μας, ζούμε στη δεύτερη πατρίδα μας. Αλλά η ψυχή μας είναι πάντοτε στην Ελλάδα. Δεν μπορείς να κάνεις καινούργια πατρίδα, καινούργιες ρίζες δε βγαίνουν. Μπορείς να κάνεις γνωριμίες, μπορεί να επιτύχεις, αλλά οι ρίζες είναι πάντοτε εκεί που μεγάλωσες.» -Θα μας πείτε λίγα λόγια για την εφεύρεσή σας και την εφαρμογή που έχει; «Οι άρρωστοι που έχουν νεφρική ανεπάρκεια και χρειάζονται θεραπεία για να επιζήσουν έχουν τρεις πιθανότητες. Ή να κάνουν μεταμόσχευση, για την οποία δυστυχώς δεν υπάρχουν πολλοί δότες, ή να κάνουν αιμοκάθαρση, ή να κάνουν την περιτοναϊκή κάθαρση. Αυτές οι μέθοδοι δεν είναι ανταγωνιστικές, η μία συμπληρώνει την άλλη. Και με πολλή χαρά βλέπω, ότι στο νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης, στην Πανεπιστημιακή Νεφρολογική Κλινική, υπάρχουν και οι δυο μέθοδοι, η αιμοκάθαρση και η περιτοναϊκή κάθαρση, οι οποίες είναι πολύ ανεπτυγμένες. Πράγματι πρόκειται για ένα πάρα πολύ ανεπτυγμένο τμήμα, στο οποίο γίνεται σημαντική έρευνα. Μπορώ να πω ότι οι νεφροπαθείς του Έβρου δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα σε σχέση με τους νεφροπαθείς του κέντρου αλλά και άλλων χωρών.» -Η νεφρολογία στην Ελλάδα σε ποια κατάσταση βρίσκεται σήμερα; «Βρίσκεται σε πολύ καλό στάδιο. Έχει αρχίσει να γίνεται και εδώ έρευνα διεθνούς επιπέδου. Η Ελλάδα πάσχει, όπως και όλος ο κόσμος, ίσως λίγο περισσότερο, από την έλλειψη νεφρικών μεταμοσχεύσεων. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο το οποίο είναι πολύ έντονο και στον Καναδά. Προσπαθούμε να προωθήσουμε πάρα πολύ την μεταμόσχευση από ζωντανούς δότες. Δηλαδή από συγγενείς, είτε εξ αίματος, αδέρφια, γονείς, είτε εξ αγχιστείας. Θα πρέπει όμως παγκοσμίως να λυθεί αυτό το πρόβλημα ων μεταμοσχεύσεων.» -Θα μπορούσαν οι εφαρμογές που γίνονται στην Αμερική να γίνουν και στην Ελλάδα; «Βεβαίως και μπορούν να γίνουν και γίνονται. Ο Έλληνας νεφροπαθής δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τους νεφροπαθείς της Αμερικής ή της Αγγλίας. Η νεφρολογία στην Ελλάδα, αλλά νομίζω και οι άλλες ειδικότητες, γίνονται με τον καλύτερο τρόπο.» -Ποιο είναι το μέλλον της επιστήμης στον τομέα αυτό; Μπορούμε να πούμε σε τι βάθος χρόνου θα μπορεί να έχει ο νεφροπαθή πλέον το προσωπικό τεχνητό νεφρό του; «Το μέλλον της επιστήμης μπορεί να αφορά στην προσπάθεια παραγωγής από κύτταρα ιστών ή οργάνων για μεταμόσχευση, αν και εγώ πιστεύω ότι περισσότερο μέλλον αφορά στην πρόληψη. Σήμερα υπάρχουν μέθοδοι που μπορούν να σταματήσουν την πρόοδο, τη χειροτέρευση της νεφρικής ανεπάρκειας, ειδικά στους διαβητικούς. Υπάρχουν φάρμακα τα οποία μπορούν να σταματήσουν την πρόοδο και την επιδείνωση ώστε να μην εξελιχτεί η νόσος προς νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου με αναγκαία πλέον την εφαρμογή της εξωνεφρικής κάθαρσης με τον Τεχνητό Νεφρό ή την Περιτοναϊκή Κάθαρση. Καταθέτω κι εγώ την προσπάθειά μου ώστε ο αιώνας που ζούμε να είναι ο αιώνας της πρόληψης όλων των νόσων.» -Πότε πιστεύετε ότι θα μπορούμε να κάνουμε κατά παραγγελία νεφρό; «Αυτό είναι το όνειρο πολλών επιστημόνων. Νομίζω ότι γίνεται έρευνα, δεν μπορώ να προβλέψω όμως πότε μπορεί να γίνει πραγματικότητα , γιατί δεν ασχολούμαι στον τομέα αυτό. Θα έλεγα ίσως μέσα σε δέκα με δεκαπέντε χρόνια, μπορεί και περισσότερο όμως. » -Αυτή την εποχή με τι ασχολείστε, ποιο είναι το αντικείμενο της έρευνας σας; «Ασχολούμαι κυρίως με την οργάνωση συνεδρίων για την πρόληψη των νεφροπαθειών, με την πρόοδο της περιτοναϊκής κάθαρσης και ειδικά με τη θεραπεία των ατόμων της τρίτης ηλικίας που έχουν νεφρολογικά προβλήματα.» -Ποιος είναι ο ρόλος των νοσηλευτών ειδικά στον τομέα της νεφρολογίας ; «Η νεφρολογία είναι η πρώτη ειδικότητα που έδειξε ότι οι γιατροί δεν μπορούν να τα κάνουν όλα μόνοι τους κι ότι χρειάζονται ειδικευμένους νοσηλευτές για να συνεργαστούν. Ο νοσηλευτής, η νοσηλεύτρια πλέον στη νεφρολογία είναι ιδίου επιπέδου με τον γιατρό. Ο καθένας έχει τους δικούς του τομείς, και ο τομέας του νοσηλευτή είναι τελείως διαφορετικός από τον τομέα του γιατρού. Φυσικά υπάρχει συνεργασία για το καλό του αρρώστου. Αλλά ο νοσηλευτής είναι πλέον πολύτιμος συνεργάτης.» Ομογενής καθηγητής-ερευνητής Νεφρολόγος στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο του Καναδά. Γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη, ενώ τα τελευταία 30 χρόνια ζει και δημιουργεί στον Καναδά, όπου έχει αποκτήσει τρία αγόρια (Γιώργος, Φίλιππος, Γιάννης) και ένα κορίτσι (Αντιγόνη). Θεωρείται ο «πατέρας» της περιτοναϊκής κάθαρσης, αφού συνέβαλε καθοριστικά στην εξέλιξη και καθιέρωσή της. Η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Τορόντο ίδρυσε ειδική έδρα νεφρολογικών ερευνών που φέρει το όνομά του. Το 2005 το καναδικό ίδρυμα Skills for Change τον τίμησε με την ανώτατη διάκριση του για μετανάστες επιστήμονες που έχουν συμβάλλει καθοριστικά στον τομέα της έρευνας.