Η ΜΠΑΜΠΩ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΓΥΝΑΙΚΟΚΡΑΤΙΑ
 | ||
| Στην αναβίωση του εθίμου στο ρόλο της "Μπάμπως Γκιονού" η Γαρυφαλλιά Σερμίδου και τιμώμενο και σεβάσμιο πρόσωπο,στο οποίο απέδιδαν τον δέοντα σεβασμό όλες οι μητέρες του χωριού, η "Μπάμπω Μούλινα"-Κωνσταντίνου Πετσίδου,που τις βοήθησε να φέρουν στον κόσμο υγιή παιδιά κάτω από δύσκολες έως πρωτόγονες υγειονομικές συνθήκες! Πάντα οι γυναίκες του Σπηλαίου μιλούσαν με μεγάλο σεβασμό για τη "Μπάμπω Μούλινα",όπως επίσης και στις άλλες μαμές του χωριού!Αιωνία η μνήμη τους!Στη φωτογραφία από αριστερά:Πασχαλίνα Νικολακάκη(το γένος Παπαδαμάκη),"Μπάμπω Μούλινα"-Κωνσταντίνα Πετσίδου, Σταυρούλα Μερετάκη(το γένος Αντωνοπούλου)μΓαρυφαλλιά Σαρμίδου και Ευαγγελία Σαρμίδου. | Στη | Σ |
Η Μπάμπω ή Μαμμή οριοθετούσε στην Αν. Ρωμυλία το τέλος των τελετουργικών εθίμων του Δωδεκαημέρου (8/1, Αγ. Δομινίκης) κ το πέρασμα στις εθιμικές προετοιμασίες για την υποδοχή της καρποφορίας της γης. Ο χαρακτήρας των τελετουργικών σκηνών ήταν αρχέγονος και λέγεται ότι εμπεριείχε αρχαίες αναμνήσεις της οργιαστικής κ μυστηριακής λατρείας της θεάς Δήμητρας (Ελευσίνια Μυστήρια), όπως κ στοιχεία των αρχαίων Σατουρναλίων. Το δρώμενο είχε διάφορα στάδια κ άρχιζε με τη Μαμμή να στολίζεται με λουλούδια κ διάφορα λαχανικά πχ κρεμμύδια κ κάθε γυναίκα (συμμετείχαν μόνο έγγαμες) της έφερνε δώρα, της έπλενε τα χέρια κ εκτελούσε δρώμενα σχετικά με τη γέννα. Με άκρα μυστικότητα οι μεγάλες γυναίκες είχαν φτιάξει πριν το «Σχήμα»: έναν φαλλό από πράσο κ έντερο χοίρου κ ένα γυναικείο αιδοίο από λουκάνικο, το οποίο ασπάζονταν, δηλώνοντας τον γονιμικό σκοπό του εθίμου.
Το έθιμο τιμούσε τη Μαμμή, τη γυναίκα, στα χέρια της οποίας στη λαϊκή πραγματικότητα βρίσκονταν όλες οι κρίσιμες στιγμές της ζωής:γέννηση, γάμος, αρρώστια, θάνατος κ λαϊκή ιατρική.Πίσω από το επίσημο πατριαρχικό σύστημα του βαλκανικού λαϊκού πολιτισμού υπάρχει το ανεπίσημο γυναικείο, εξίσου σημαντικό, που εμφανίζεται σε στιγμές κρίσης, όπως στα διαβατήρια έθιμα και σε περιόδους που δεν ισχύει η καθημερινή τάξη των πραγμάτων πχ στον ανάποδο κόσμο της αποκριάς. Κεντρικό ζητούμενο ήταν η γυναικεία γονιμότητα κ η ευκαρπία της φύσης που ήταν απαραίτητη για την επιβίωση της κοινότητας, η οποία για τον λαϊκό άνθρωπο δεν ήταν αυτονόητη κ για αυτό έπρεπε να ενισχυθεί μαγικά.
Σήμερα αναβιώνεται όχι μόνο στη Θράκη, αλλά κ σε διάφορες προσφυγικές κοινότητες πχ στη Μακεδονία, όπως επίσης κ εκτός σημερινών ελληνικών συνόρων πχ Βουλγαρία. Η σχετική εξασφάλιση της πορείας των καλλιεργειών έκαναν τα γονιμικά δρώμενα μη λειτουργικά, οπότε το σημαντικό δεν είναι οι συμβολισμοί, αλλά το θέαμα. Στον βορειοελλαδικό χώρο, η Μπάμπω εξελίχθηκε στην γυναικοκρατία κ συνδέθηκε με τον ανάποδο κόσμο του καρναβαλιού, όπου οι καθιερωμένοι κοινωνικοί ρόλοι ανάμεσα σε γυναίκες κ άντρες αντιστρέφονται.
Σήμερα,ο αρχέγονος αυτός ρεαλισμός της γονιμολατρικής μαγείας έχει εκλείψει, η μυστικότητα μετριάστηκε κ κυριαρχεί η αποκριάτικη ελευθεριότητα. Ο φολκλορισμός έφερε τη γυναικοκρατία την ημέρα της Μαμμής και το δρώμενο μετατράπηκε σε σύμβολο των σύγχρονων ιδεών της γυναικείας χειραφέτησης. Το δρώμενο ιδεολογοποιείται και ταυτίζεται με τις ρίζες και το συλλογικό πολιτισμικό παρελθόν.Η Μπάμπω είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα πώς η νέα παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα αναμειγμένη με εθιμικά στοιχεία μπορεί να δημιουργήσει μια νέα παράδοση με κριτήριο όχι την πίστη, αλλά την παράσταση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου