Απόστολος Γροίδης-"Καραμπάσης", ένα παράδειγμα άφθαστου ηρωισμού, που έγραψε τη δική του ιστορία!

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΓΡΟΪΔΗΣ-«ΚΑΡΑΜΠΑΣΗΣ»,Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΔΙΚΑΙΩΝ ΠΟΥ ΕΓΡΑΨΕ ΙΣΤΟΡΙΑ,ΟΤΑΝ ΑΡΝΗΘΗΚΕ ΣΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΟΝΟΜΑΤΑ ΣΥΓΧΩΡΙΑΝΩΝ ΤΟΥ ΓΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ ΚΑΙ ΟΛΗ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ-ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΤΙΝΑΞΗ ΤΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΝ ΤΟ 1944,ΠΡΙΝ 80 ΧΡΟΝΙΑ-ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΦΘΑΣΤΟΥ ΗΡΩΙΣΜΟΥ!

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Απόστολος Γροΐδης, ο Καραμπάσης όπως τον αποκαλούσαν όλοι, ανήκει σ’ εκείνη τη γενιά των Ελλήνων που είχε τη τύχη να ζήσει και να συμβάλλει στη δημιουργία μιας από τις πιο συναρπαστικές περιόδους της νεότερης ελληνικής ιστορίας και παράλληλα την ατυχία αυτή η ίδια η περίοδος να σημαδευτεί από πολέμους, ξεριζωμούς, προσφυγιά, ξένη κατοχή, εσωτερικές αναστατώσεις. Ο Απόστολος Γροΐδης ήταν πρόσφυγας, ανήκε δηλαδή στους ανθρώπους που σε μεγάλο βαθμό δημιούργησαν τη σύγχρονη Ελλάδα, σ’ αυτούς τους κατατρεγμένους –κι όχι μόνον από τους Τούρκους- Έλληνες που έκαναν την τραγωδία και τον πόνο τους δημιουργία. Αν τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας δεν βρίσκονται σήμερα στη Λαμία, το οφείλουμε και σ’ αυτούς τους ανθρώπους. Ο Απόστολος Γροΐδης, γιός του Φώτη και της Χρυσής, είδε το φως της ζωής μαζί με τη γέννηση του αιώνα μας, στη Θράκη, στο τουρκοκρατούμενο Μιχαλίτσι. Από τα πρώτα χρόνια του αιώνα η αφύπνιση τουρ τουρκικού εθνικισμού καθώς και η επιθυμία των Γερμανών που είχαν κυριαρχήσει οικονομικά στην οθωμανική αυτοκρατορία ν’ απαλλαγούν από τις ευημερούσες και δραστήριες μειονότητες, ενέτειναν την καταπίεση των τουρκικών αρχών έναντι του ελληνικού στοιχείου. Οι απειλές και οι εκβιασμοί των Τούρκων αλλά και η βαθειά εθνική του συνείδηση έκαναν τον Απόστολο Γροΐδη να λιποτακτήσει από τον τουρκικό στρατό στον οποίο ως Τούρκος υπήκοος όφειλε να υπηρετήσει. Ήταν η εποχή που το όραμα της δημιουργίας της Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών έπαιρνε σάρκα και οστά, έστω και προσωρινά. Ο ελληνικός στρατός είχε αποβιβαστεί στη Μικρά Ασία και οι ελπίδες των εκατοντάδων χιλιάδων ελλήνων της Ιωνίας και της Ανατολικής Θράκης αναπτερώθηκαν. Το όνειρο όμως δεν κράτησε πολύ, ο κυνισμός των μεγάλων της γης και τα ολέθρια σφάλματα της ελληνικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας οδήγησαν στην καταστροφή. Ο Απόστολος Γροΐδης, που είχε πολεμήσει με τον ελληνικό στρατό για την απελευθέρωση της Μικράς Ασίας, ακολούθησε και αυτός με την οικογένειά του το δρόμο που πήραν 1.500.000 περίπου Έλληνες της διαλυμένης πια οθωμανικής αυτοκρατορίας, το δρόμο της προσφυγιάς.

Ήταν τέλος του Σεπτέμβρη 1922 όταν οι σύμμαχοι στα Μουδανιά συμφωνούσαν να παραχωρήσουν στον Κεμάλ την Ανατολική Θράκη, παρότι ο ελληνικός στρατός που βρισκόταν εκεί μπορούσε να την κρατήσει.

Ο δρόμος της προσφυγιάς έφερε την οικογένεια του Αποστόλου Γροΐδη στη Θεσσαλονίκη, το μεγάλο κοσμοπολίτικο αστικό κέντρο. Η Θεσσαλονίκη ήταν πάντοτε η οικονομική καρδιά της Βαλκανικής. Πρόσφερε επομένως μεγάλες δυνατότητες στους ταλαιπωρημένους αλλά δημιουργικούς πρόσφυγες που την κατέκλυσαν. Όμως για πολλούς απ’ αυτούς η νοσταλγία της χαμένης πατρίδας αποδείχτηκε ισχυρότερη. Ανάμεσά τους ήταν και ο Απόστολος Γροΐδης. Η πορεία- αργή, βασανιστική, επικίνδυνη –ακολούθησε αντίστροφη κατεύθυνση, προς την δυτική όχθη του Έβρου, του συνόρου πια ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Τι ήταν αυτό που τους οδήγησε σ’ αυτά τα μέρη; Η ελπίδα της επιστροφής στα πατρικά χώματα; (ελπίδα που έσβησε οριστικά το 1930 με το ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας). Η παρηγοριά ότι αντίκριζαν στην αντίπερα όχθη γνώριμα τοπία; Ίσως και τα δύο. Ο Απόστολος Γροΐδης εγκαταστάθηκε αρχικά με την οικογένειά του στην Πάλλη, μέσα σε σκηνές και λίγα χρόνια αργότερα στα Δίκαια. Στη δεκαετία πριν την κήρυξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Απόστολος Γροΐδης υπήρξε ο ταχυδρόμος των Δικαίων. Ο πόλεμος τον βρήκε νοσηλευόμενο σε νοσοκομείο της Αθήνας.

Όταν επέστρεψε στο χωριό του, η μαύρη περίοδος της κατοχής είχε αρχίσει για την πατρίδα μας. Είναι δύσκολο ν’ αναλαμβάνει κανείς δημόσια αξιώματα σε περιόδους ειρηνικές. Χρειάζεται όμως ο ύψιστος βαθμός ευθύνης, αυταπάρνησης και πατριωτισμού για να το επιχειρήσει κανείς σε χρόνους δύσκολους και επικίνδυνους. Στα χρόνια της κατοχής, ο Απόστολος Γροΐδης αναδείχτηκε Πρόεδρος της Κοινότητας Δικαίων έχοντας διπλό στόχο, να κάνει τη ζωή των συμπατριωτών του όσο γίνεται και όσο το επέτρεπαν οι περιστάσεις καλύτερη και να συμμετάσχει ο ίδιος στον αγώνα για απελευθέρωση του τόπου. Εκπλήρωσε με συνέπεια και τους δυο αυτούς στόχους. Τηρουμένων των αναλογιών οι κάτοικοι των Δικαίων και των γειτονικών συνοικισμών βίωσαν σε μικρότερο βαθμό την βαρβαρότητα της γερμανικής κατοχής. Οι διώξεις και οι ταπεινώσεις περιορίστηκαν σε κάποιο βαθμό. Η πείνα δεν πήρε τις διαστάσεις λιμοκτονίας που γνώρισαν πολλές περιοχές της Ελλάδας. Είναι γνωστό ότι ο πόθος της ελευθερίας οδήγησε χιλιάδες συμπατριώτες μας στα βουνά όπου δημιούργησαν το ισχυρότερο και αποτελεσματικότερο αντάρτικο κίνημα της Ευρώπης μαζί μ’ αυτό της Γιουγκοσλαβίας. Μ’ αυτούς τους αντάρτες συνεργάστηκε ο Απόστολος Γροΐδης στα δύσκολα εκείνα χρόνια. Η ιδιότητα του Προέδρου της Κοινότητας του επέτρεπε ευκολότερη πρόσβαση στο διοικητήριο των Γερμανών και επομένως πληροφόρηση για τις προθέσεις και αποφάσεις τους. όμως το όνομά του συνδέθηκε ανεξίτηλα με την ανατίναξη της σιδηροδρομικής γέφυρας των Δικαίων. Ήταν 6 Μαΐου 1944 όταν σε σπίτι της κοινότητας έγινε μυστική σύσκεψη ανταρτών, του Απόστολου Γροΐδη και των κατοίκων του χωριού. Σ’ αυτήν ρυθμίστηκαν οι τελευταίες λεπτομέρειες του εγχειρήματος που αν επιτύγχανε θα δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα στις μεταφορές των Γερμανών. Το σπίτι του Απόστολου Γροΐδη βρισκόταν σε πολύ μικρή απόσταση από τη γέφυρα, πράγμα που έθετε σε άμεσο κίνδυνο την οικογένειά του. Αυτός όμως προτίμησε να διακινδυνεύσει τη ζωή των προσφιλών του προσώπων παρά να δημιουργήσει υποψίες στους Γερμανούς. Έτσι δεν μετέφερε την οικογένειά του σε ασφαλές μέρος. Το βράδυ που είχε προγραμματιστεί η ανατίναξη της γέφυρας ο Απόστολος Γροΐδης βρισκόταν στο σπίτι του σαν να μη συνέβαινε τίποτε. Η έκρηξη ήταν τρομακτική. Η αντίδραση των Γερμανών υπήρξε άμεση. Συγκέντρωσαν στο σχολείο όλους τους κατοίκους του χωριού και απαίτησαν από τον Πρόεδρο των Δικαίων και τους παρέδρους των συνοικισμών την παράδοση 30 αριστερών κατοίκων των Δικαίων και από 10 από κάθε συνοικισμό. Η απάντηση του Απόστολου Γροΐδη ήταν ο ζωντανός απόηχος του «μολών λαβέ» του Λεωνίδα στο Ξέρξη και του «ΟΧΙ» του τελευταίου Βυζαντινού Αυτοκράτορα στους Τούρκους. Στάθηκε μπροστά στους Γερμανούς και πρόσφερε τον εαυτόν του και τα έξι μέλη της οικογενείας του και τους κάλεσε να διαλέξουν οι ίδιοι τους υπόλοιπους. Απέτρεψε δε και τους παρέδρους από το να ικανοποιήσουν την διαταγή των Γερμανών. Έτσι αποφεύχθηκε η θανάτωση αθώων ανθρώπων. Ακολούθησαν ανακρίσεις 40 ημερών για να αποκαλυφθούν οι υπεύθυνοι της ανατίναξης της γέφυρας. Τελικά από προδοσία ο Απόστολος Γροΐδης και άλλοι κάτοικοι του χωριού συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στις φυλακές Διδυμοτείχου όπου βασανίστηκαν. Ακόμη όμως και μέσα από τη φυλακή ο Απόστολος Γροΐδης εξακολουθούσε να επικοινωνεί με τους αντάρτες με τη βοήθεια της γυναίκας του Βασιλικής και της κόρης του Χρυσάννας. Η Βασιλική κάθε φορά που επισκέπτονταν τον άντρα της στη φυλακή έπαιρνε μαζί της και την κόρη της στη φούστα της οποίας είχε ράψει μια ζώνη. Καθώς ο Απόστολος Γροΐδης αγκάλιαζε την κόρη του έπαιρνε από τη ζώνη τα μηνύματα των ανταρτών ενώ παράλληλα τοποθετούσε δικά του μηνύματα τα οποία αργότερα η Βασιλική προωθούσε στους αντάρτες. Ο Απόστολος Γροΐδης και οι συγχωριανοί του επρόκειτο να εκτελεσθούν, σώθηκαν μόνο γιατί αποχώρησαν οι Γερμανοί από την Ελλάδα.

Όπως είναι γνωστό, τα δύσκολα χρόνια της κατοχής ακολούθησαν τα μαύρα χρόνια του εμφυλίου. Σε τέτοιες περιόδους είναι δυστυχώς πολλοί αυτοί που εκμεταλλεύονται τις χαώδεις περιστάσεις για πλουτισμό και επίλυση προσωπικών ή οικογενειακών διαφορών. Ο Απόστολος Γροΐδης αρνήθηκε πεισματικά να χωρίσει τους συγχωριανούς του σε αριστερούς και δεξιούς. Συνέχισε να δρα με έναν μόνο στόχο, την ευημερία και την ειρηνική ζωή όλων ανεξαιρέτως των κατοίκων των Δικαίων. Αυτό τον οδήγησε άλλες δυο φορές στη φυλακή. Το 1948 έληξε η θητεία του και επέστρεψε στην εργασία του στο ταχυδρομείο. Το όνειρό του ήταν όταν θα έπαιρνε τη σύνταξή του να γίνει και πάλι Πρόεδρος και να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε πιο ειρηνικές εποχές. Όμως δεν πρόλαβε. Η υγεία του, που την είχαν υποσκάψει οι περιπέτειες των προηγούμενων χρόνων, τον πρόδωσε. Πέθανε νέος στις 26 Οκτωβρίου 1959. Έμειναν όμως πίσω για να τον θυμούνται και να τον τιμούν η γυναίκα του Βασιλική που τον ακολούθησε το 1974 οι κόρες του και τα εγγόνια του. Έμεινα και οι συγχωριανοί του που τον γνώρισαν και θαύμασαν το κουράγιο, τον πατριωτισμό αλλά και την αγάπη του για τη ζωή. Και τώρα η μνήμη του περνά και στις νεότερες γενιές. Είναι γνωστό ότι η μνήμη είναι ότι πλησιέστερο στην αθανασία για το θνητό άνθρωπο.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ

…………………………………………………………………………………………

Είχε δημοσιευτεί στον «Βορέα»(τεύχος 62) τον Σεπτέμβριο 2010,πριν 14 χρόνια!