ΜΑΚΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ - ΤΗΣ ΔΕΣΠΩΣ ΚΑΡΟΥΣΟΥ

ΜΑΚΡΗ

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ

ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ

Μέσα από τ’ όραμα της θάλασσας έρχεται η εικόνα μιας συγκεκριμένης ακρογιαλιάς νιώθω τη διάθεση να περπατήσω τούτη την ακροθαλασσιά με τη λεπτή άμμο και το λευκό χαλίκι, τούτη την ολόφωτη ακτή, τη γραφική γωνιά που ακόμη δεν άγγιξε το χέρι του πολιτισμένου ανθρώπου, του βάρβαρου.

Το πολύχρωμο γαλάζιο του πελάγους, έρχεται ν’ ανταμώσει με το άλλο, το κυματιστό κυανοπράσινο του απέραντου ελαιώνα.

Πόση απαλότητα αναδίνει το τοπίο, τούτο το πρωινό του Ιούλη!

Το εκκλησάκι, η Αγία Παρασκευή, κλειστή, μανταλωμένη. Τρεις φορές έφτασα ως την πόρτα της και δε στάθηκε δυνατό να προσκυνήσω τη Χάρη της. Ας είναι μανταλωμένη παρά να χαθούν οι θησαυροί του τόπου από βέβηλα αρπακτικά χέρια. Ας περιμένουν τα κειμήλια και οι πολύτιμες εικόνες τη στιγμή που ασφαλισμένα θα αφεθούν στα πρόθυμα βλέμματα των προσκυνητών απ’ όπου κι αν έρχονται και σ’ όποια θρησκεία κι αν πιστεύουν.

Η σιγαλιά, η γαλήνη, το κελάδημα των πουλιών, οι καθημερινοί θόρυβοι μιας ράθυμης αγροτικής περιοχής, αραιοκατοικημένης, είναι ανάπαυλα, ανακούφιση, για το τυραννισμένο νευρικό σύστημα του ανθρώπου, από τον ίλιγγο και το θόρυβο της πρωτεύουσας.

Καθώς αφήνουμε το λεωφορείο, προχωρούμε το δρόμο πεζή, ώσπου φτάνουμε στο καφενείο-ταβέρνα που διατηρεί τη δροσιά μ’ ένα τσαρδάκι από πλούσια φυλλωσιά πλατανόφυλλων. Προσφέρει ίσκιο  μυρωμένο απ’ την αλμύρα της θάλασσας, από τον άνεμο που έρχεται από το βαθύ πόντο, τον ολάνοιχτο στους αγέρηδες του Αιόλου.

Έχω συγκεντρώσει όλο μου το είναι, σε τούτο το όραμα, τόσο σπάνιο, τόσο τέλειο, που μόνο η φύση, ο γνήσιος καλλιτέχνης, μπορεί να δημιουργήσει.

Είναι η ώρα που γύρισαν απ’ το ψάρεμα τα καΐκια. Οι ψαράδες απλώνουν τα δίχτυα ή τα μπαλώνουν. Στη γωνιά βράζει η κακαβιά όλη η οικογένεια εργάζεται από τον παππού ίσαμε το μικρότερο παιδί. Τα ηλιοκαμένα πρόσωπα έχουν την ομορφιά της αλήθειας.

Κάτω από ένα μεγάλο πλατάνι, πολύ κοντά στη ζωή των λιγοστών ψαράδων θα ζήσουμε τούτη τη μέρα.

Κατεβαίνω στην ακροθαλασσιά και βαδίζω, βαδίζω, κοιτάζοντας γύρω μου μαγεμένη.

Σ’ ένα πολύ όμορφο τοπίο στη Βόνιτσα της Αιτωλοακαρνανίας ορθώνεται μια εκκλησιά, Αγία Παρασκευή κοντά στη θάλασσα, μέσα σ’ έναν ελαιώνα.

Σ’ όποια γωνιά της Ελλάδας κι αν βρεθείς, η γνησιότητα του ενιαίου τρόπου ζωής, έρχεται να πιστοποιήσει πάντα την ενότητα αυτού του πανάρχαιου λαού, με τα ευγενικά αισθήματα, με την γενναιοψυχία, με την αγάπη του για τη λευτεριά, με τους ανοιχτούς ορίζοντες, όπου οι σοφοί του πριν δυόμισι χιλιάδες χρόνια είπαν τα πάντα και δημιούργησαν τέλεια έργα καλλιτεχνικά και φιλοσοφικά.

Ο μονότονος ήχος των κυμάτων με φέρνει πολύ μακριά στα χρόνια, που ο Οδυσσέας, αφού περιπλανήθηκε από τη χώρα των Κικόνων, στη χώρα των Λωτοφάγων, αφού με τη θέλησή του, αντιστάθηκε στη σαγήνη της Καλυψώς και της Κίρκης, κάποια αυγή ξύπνησε σε τούτο το ακρογιάλι κι έζησε τη φρικτή περιπέτεια στη γη των Κυκλώπων. Εδώ, έδρασε ο πολυμήχανος νους του πάλι. Κι άφησε οδυνηρά ανάπηρο τον Πολύφημο, τον κύκλωπα που στον τόπο του κυριαρχούσε η βία κι ήταν άγνωστοι οι νόμοι και η κοινωνική ζωή. Με το αίμα των συντρόφων του καταγράφηκε και τούτο το πέρασμα.

Το τοπίο είναι τόσο ήρεμο και ήμερο που αφήνει χωρίς ίχνος απήχησης το μύθο. Πως τόση απαλότητα και τόση σκληρότητα μπορούν να συνυπάρχουν!...

Είναι τόσο δυνατός ο πόθος για το γυρισμό στην Ιθάκη που η αγάπη για την οικογένεια και την πατρίδα δημιουργεί καινούριες δυνάμεις. Ο εφιάλτης που μόνοι τους έβαλαν στη ζωή τους κόντεψε να τους καταστρέψει. Ο πόθος του γυρισμού νίκησε. Έφυγαν. Γλύτωσαν.

Ο μέγιστος ποιητής και μουσικός Ορφέας που ήταν γιος του βασιλιά Οιάγρου ή του Απόλλωνα και της μούσας Καλλιόπης σίγουρα εδώ σε τούτη την παραλία περπάτησε, τραγούδησε κι αγάπησε με βαθιά πίστη, με μοναδικό τρόπο τη γυναίκα του Ευρυδίκη.

Όλα χάνονται μέσα στους αιώνες. Δεν γνωρίζω ακριβώς το χώρο της Θράκης όπου ο Ορφέας διέδωσε τη θρησκεία του. Κι έδρασε η ομάδα των ποιητών και των φιλοσόφων γύρω στον 6^ο αιώνα π.Χ. Υπήρξαν οι δημιουργοί του Ορφισμού, που ιδιαίτερα ασχολήθηκε με την κοσμογονία και τη θεογονία.

Σταλάζει μέσα μου σιγά-σιγά η γνώση καθώς γεύονται οι αισθήσεις μου, τα’ απλόχωρο ήρεμο τοπίο, το γεμάτο τρυφερότητα για τον άνθρωπο. Δεν μπορεί, παρά να υπάρχει ζωή αιώνων, ζωή που έκανε πνεύμα τον ανθρώπινο μόχθο.

Σε κάθε γωνιά τούτης της πατρίδας που λέγεται Ελλάδα, υπάρχουν σημάδια απ’ το πέρασμα των πολιτισμών, αλλά εδώ δεν υπάρχει τίποτα που να τονίζει την αρχαία ύπαρξη, εξόν από τους ίδιους τους ανθρώπους.

Η καλοσύνη, η αξιοπρέπεια, η ημεράδα ενός κόσμου πρόθυμου ν’ αγαπήσει, να δημιουργήσει, να προσφέρει τον εαυτό του για μια ωραία συνέχεια.

Πορεύτηκε ο νους και η καρδιά στην αμμουδιά, στα γαλαζοπράσινα νερά. Στον ορίζοντα διαγράφεται το νησί της Νίκης της Σαμοθράκης με τα υπέροχα τοπία, την πλούσια βλάστηση, ακριτικό, ξεχασμένο.

Δεν χρειάζομαι καμιά τροφή, είμαι γεμάτη απ’ το εξαίσιο όραμα της Θρακικής γης, της του Ορφέα και του Κύκλωπα.

Οι μουσικές αιωρούνται μαζί με τα αργόσυρτο ηλιοβασίλεμα στον ολοπόρφυρο ορίζοντα.

Στην παραλία της Μάκρης τα ψαροκάικα αραδιάζονται και σαλπάρουν για τον ολονύχτιο μόχθο για το μεροκάματο.

Μάρτης 1980 Αντιγραφή, Απρίλιος 1998 Δέσπω Καρούσου.