Τρίτη 8 Μαρτίου 2022

Η ομιλία της Αύρας Θεοδωροπούλου για "το κίνημα της γυναίκας" το 1922, πριν 100 χρόνια, στην αίθουσα του Ελληνικού Ωδείου στην Αθήνα

Το κίνημα της γυναίκας

Της Αύρας Θεοδωροπούλου

 

Μερικά αποσπάσματα από μια ομιλία της Αύρας Θεοδωροπούλου που διαβάστηκε στην αίθουσα του Ελληνικού Ωδείου στις 19 Απριλίου 1922,  και που δημοσιεύτηκε τον επόμενο χρόνο στις εκδόσεις του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας.

…Η φωνή της γυναίκας, παράπονο, θρήνος, διαμαρτυρία, γεμίζει την ατμόσφαιρα, κι ολοένα γίνεται πιο δυνατή και πιο επίμονη. Φτάνει σ’ εμάς ανάμεσα από τα βάθη των αιώνων, κι από τα πέρατα του κόσμου. Καμιά δύναμη δεν μπορεί πια να επιβάλει σιγή στην επιτακτική αυτή κραυγή. Το κίνημα της γυναίκας δεν είναι τώρα το δειλό και ντροπιασμένο άπλωμα του χεριού που ζητιανεύει. Δεν είναι φαινόμενο σπασμωδικό και περαστικό, ούτε είναι κάτι που το προκάλεσαν ορισμένες τοπικές συνθήκες. Είναι ένα κίνημα που από καιρό δυνάμωνε υποσυνείδητα. Όμοια μ’ ένα ποτάμι, που αθώρητα πληθαίνουν τα νερά του κάτω από τη γη, ξεχύθηκε τώρα κι απλώθηκε στον κόσμο όλο….

…Τι είναι το παγκόσμιο αυτό κίνημα, από πού πηγάζει, κι από πού αντλεί την τεράστια δύναμή του; Σ’ αυτό νομίζω πως ξεχωρίζει καθαρότητα μια υποσυνείδητη τάση της κοινωνίας να οργανωθεί απάνω σε νέες βάσεις οικονομικές με την πλατύτερη σημασία της λέξης, στην αρχή, ότι είναι ανάγκη να καλλιεργηθούν εντατικά όλες οι δυναμικότητες του ατόμου και ωφέλεια του κοινωνικού συνόλου. Μια τέτοια  απόδοση από κάθε άτομο δεν μπορεί ποτέ να κατορθωθεί, όταν καταδικάζεται σε παθητική στάση μια ολόκληρη τάξη της κοινωνίας, ή ένα από τα δυο φύλα, αλλά μονάχα με το ξύπνημα της αυτενέργειας σε κάθε άτομο. Κάθε άτομο πρέπει να νιώσει καθαρά πως είναι κέντρο του συνόλου, μα πως κι όλα τα άτομα είναι  όμοια κέντρα, πως έχουν όλα τις ίδιες ευθύνες και τα ίδια δικαιώματα και προς το σύνολο και προς τον εαυτό τους, και πως μόνο με την τέλεια ισορροπία μεταξύ ατόμων και συνόλου μπορεί να φτάσει η κοινωνία στην ανώτατη εξέλιξή της και σε μια αληθινή ευδαιμονία. Καμία καταπίεση, καμιά εκμετάλλευση μιας τάξης από την άλλη ενός φύλου από το άλλο…

…Σχετικά με τη γυναίκα, η κοινωνική αυτή ανάγκη παρουσιάζεται πρώτα-πρώτα σε μια αόριστη ανησυχία. Είναι η ανησυχία μιας ύπαρξης που ζητεί να εκδηλωθεί ολοκληρωτικά, ακέραια, με ολόκληρο τον ψυχικό της κόσμο, συναίσθημα, διανόηση, βούληση. Από τη στιγμή που πρωτοφανερώνεται αυτή η ανησυχία, αρχίζει ο αγώνας. Η ίδια η γυναίκα το αγνοεί. Ανησυχεί, στενοχωριέται, αλλά δε βλέπει πουθενά διέξοδο. Όταν η πίεση καταντήσει ανυπόφορη, τότε πια ξυπνά μέσα της η ανάγκη ν’ αντιδράσει. Αυτή η αντίδραση είναι το φεμινιστικό κίνημα, ένα κίνημα πλατιά ανθρωπιστικό, που συμβαδίζει με κάθε ανθρωπιστική κίνηση κι ολοένα κερδίζει περισσότερη θέ


ση στις συνειδήσεις που έχουν σπάσει τις αλυσίδες των προλήψεων καις τις κοινωνίες που οργανώνονται απάνω σε δημοκρατικές βάσεις. Γι’ αυτό βλέπουμε τις αόριστες τάσεις, τις σπασμωδικές και περαστικές προσπάθειες της γυναίκας, να παίρνουν μια οριστική μορφή, να διατυπώνονται σε πρόγραμμα καθορισμένο…

…Και το κίνημα απλώνεται λίγο-λίγο σ’ όλες τις χώρες, τη μια ύστερ’ από την άλλη. Κάθε πίεση, κάθε νέος περιορισμός κάνει πιο συνειδητό τον αγώνα της στη γυναίκα. Η αντίδραση την οδηγεί σε διεθνή οργάνωση, όπου σβήνουν όλα τα εθνικά μίση. Ακόμα πιο ενωμένος από τον αγώνα του προλεταριάτου, ο αγώνας της γυναίκας απλώνεται σαν ένα τεράστιο δίχτυ σ’ όλη τη γη. Και παρουσιάζεται σαν κάτι όλως διόλου ξεχωριστό, ανάμεσα στα διάφορα κοινωνικά ρεύματα, σαν κάτι εντελώς καθορισμένο και τόσο ενιαίο που τίποτε δεν μπορεί να το διασπάσει, καμιά πολιτική διαίρεση, κανένα κόμμα, καμία θρησκευτική διαφορά. Τα ίδια ζητούν οι γυναίκες των συντηρητικών κομμάτων, τα ίδια και οι σοσιαλίστριες και οι κομμουνίστριες, τα ίδια οι καθολικές και οι μωαμεθανές και οι άθρησκες …

… Για να έχουμε μια καθαρή ιδέα του φεμινιστικού αγώνα πρέπει να τον χωρίσουμε σε δυο μέρη ή, αν τον φαντασθούμε σαν ένα στρατό που πολεμά, σε δυο μέτωπα. Το ένα μέτωπο αγωνίζεται αποκλειστικά για την ψήφο. Το άλλο μέτωπο πολεμά τον καθαυτό φεμινιστικό αγώνα, για όλες τις μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες, για να εξισωθεί η γυναίκα με τον άντρα στην κοινωνία, και για να καλυτερέψει τη θέση τη δική της και του παιδιού.

Και πρώτα πρώτα, όσο για την ψήφο, πρέπει να το νιώσουμε καθαρά, πως ούτε αρχίζει ούτε τελειώνει μ’ αυτήν ο αγώνας της γυναίκας. Η ψήφος όμως είναι το όπλο που της χρειάζεται, για να επιβάλει τη θέλησή της και να επιτύχει τις μεταρρυθμίσεις που την ενδιαφέρουν …

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου