Μια κριτική του Θεόδωρου Κυρκουδη για το βιβλίο του Θρασύβουλου Παπαστρατή "Από την Γκιουμουλτζίνα στην Τρεμπλίνκα: Ιστορία των Εβραίων της Κομοτηνής-Ξάνθης"!

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

 

Θρασύβουλος Ορ. Παπαστρατής,

Από την Γκιουμουλτζίνα στην Τρεμπλίνκα: Ιστορία των Εβραίων της Κομοτηνής. Ξάνθη: ΠΑΚΕΘΡΑ, 2009

 

Δεν είναι η πρώτη φορά που μας ξαφνιάζει ευχάριστα ο αγαπητός φίλος απ’ την Χαλκίδα, ο Θρασύβουλος Ορ. Παπαστρατής, που διατηρεί μια ειδική σχέση με τη Θράκη εδώ και αρκετά χρόνια.

Το νέο του δημιούργημα είναι καρπός πολυετούς και ενδελεχούς έρευνας αρχείων και πολύγλωσσης βιβλιογραφίας. Όπως δηλώνει και ο υπότιτλος του βιβλίου, πρόκειται για την καταγραφή της μαρτυρικής ιστορίας των Εβραίων της Κομοτηνής. Σε μια καλαίσθητη έκδοση που επιμελήθηκαν ο Βασίλης Αϊβαλιώτης και η Σοφία Αδαμαντίδου, για λογαριασμό του Πολιτιστικού Αναπτυξιακού Κέντρου Θράκης, παρουσιάζεται η μακραίωνη εβραϊκή παρουσία μέχρι τον Μάρτιο του 1943. Παρουσιάζεται η εβραϊκή κοινότητα Κομοτηνής, μέσα από κείμενα περιηγητών και αργότερα μέσα από επαγγελματικούς οδηγούς των αρχών του 19^ου αιώνα. Καταγράφονται συγκλονιστικές λεπτομέρειες, που έχουν να κάνουν με την προετοιμασία της εκτόπισης και εξόντωσης στο στρατόπεδο Τρεμπλίνκα στην Πολωνία, μέσα από την διεθνή βιβλιογραφία και τις ελάχιστες μαρτυρίες αλλοεθνών Εβραίων που διασώθηκαν από το ολοκαύτωμα.

Αναμνήσεις, μαρτυρίες, έγγραφα και φωτογραφίες αξιοποιούνται αριστοτεχνικά στο σύγγραμμα του δικηγόρου Θρασύβουλου Παπαστρατή, που πήρε τώρα την τελική του μορφή, ενώ τμήματα του δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Χρόνος» της Κομοτηνής.

Είχε προηγηθεί βέβαια το βιβλίο του με τίτλο «οι Εβραίοι του Διδυμοτείχου», το 2001 από τις εκδόσεις Τσουκάτου.

Το βιβλίο του Παπαστρατή, με την καταγραφή της ιστορίας της συγκεκριμένης πληθυσμιακής ομάδας, μας δείχνει τον τρόπο συγγραφής της τοπικής μας ιστορίας και την εμπλουτίζει βιβλιογραφικά.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνει στην λευκή ψήφο του Ισραηλίτη αντιπροσώπου του Καράσσο, που ήταν μέλος του Ανώτερου Διοικητικού Συμβουλίου της Διασυμμαχικής Θράκης, του 1920. Η ψήφος αυτή καθόρισε την εκλογή ΄Ελληνα Προέδρου του Εμμανουήλ Δουλά και κατ’ επέκταση την παραχώρηση της Θράκης, στην Ελλάδα. Όπως σημειώνει , αν ο Καράσσο κρατούσε άλλη στάση η Θράκη θα παρέμενε τουρκική ή θα προσαρτόταν στη Βουλγαρία. Ο Δήμος Κομοτηναίων έδωσε το όνομά του σε έναν παράδρομο στις παρυφές της άλλοτε εβραϊκής συνοικίας, σημειώνει με πίκρα ο συγγραφέας.