Οι ψαράδες της Αλεξανδρούπολης και του Θρακικού Πελάγους στον μεγαλύτερο ψαρότοπο της Ελλάδας με ένα από τα μεγαλύτερα αποθέματα γαύρου της Μεσογείου

 

ΟΙ ΨΑΡΑΔΕΣ ΤΟΥ ΘΡΑΚΙΚΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ

 

Αν μέχρι πριν λίγα χρόνια τα μυστικά της θάλασσας και η τέχνη του ψαρέματος ήταν στην κυριολεξία μια εσωτερική υπόθεση της οικογένειας των ψαράδων κι αυτά μεταφέρονταν από τη μια γενιά στην άλλη και αν πληθύνονται οι κρίκοι της αλυσίδας, της ναυτικής και αλιευτικής παράδοσης, σήμερα η τεχνολογία ήλθε να διευκολύνει και παράλληλα να αποικοδομήσει και να ανατρέψει στοιχεία αυτής της παράδοσης.

Τα προβλήματα δεν σταματάνε εδώ για τους ψαράδες του Θρακικού πελάγους. Το μπογάζι και τα μυστικά του ξέρουν να τα κουμαντάρουν και να αρμενίζουν τα καΐκια τους με σιγουριά και ασφάλεια στα νερά του. Δεν τους φοβίζουν τα προβλήματα και οι δυσκολίες της θάλασσας. Μ’ αυτές έχουν μάθει να ζουν, να τρέφουν τις οικογένειές τους κι όταν ντισμπαρκάρουν με τη θαλασσινή πραμάτεια φροντίζουν για την αφθονία θαλασσινών στο τραπέζι του κάθε Εβρίτη. Εκεί που τους ξεφεύγει ο έλεγχος και η εποπτεία των πραγμάτων είναι όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με τους δύστροπους γείτονές μας, το νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον, την ελληνική και ευρωπαϊκή γραφειοκρατία.

Δεν είναι λίγες οι φορές που τα πράγματα έγιναν άκρως επικίνδυνα. Κοντά σ’ αυτά οι ψαράδες μας είναι υποχρεωμένοι να υποστούν και τις συνέπειες των κανονισμών και των ρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής, η οποία επιβάλλει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο προστασίας του ενάλιου πλούτου, που όμως δεν σέβεται η γειτονική Τουρκία.

Και τα προβλήματα για τους ψαράδες μας συσσωρεύονται. «Το κοινωνικό και οικονομικό μπογάζι μοιάζει μανιασμένο και οι άνεμοι είναι ενάντιοι». Ωστόσο οι άνθρωποι της θάλασσας είναι σκληροί κι αντέχουν στις δοκιμασίες της ζωής και της θάλασσας και πάνω απ’ όλα συνεχίζουν μια μακραίωνη παράδοση που δημιούργησαν στα νερά του Θρακικού πελάγους οι καραβοκύρηδες και οι ναυτικοί της Αίνου. Μια ναυτική και αλιευτική παράδοση που είναι ταυτισμένη με την ίδρυση της Αλεξανδρούπολη και αντανακλά τα κύρια χαρακτηριστικά της ψυχής και της ταυτότητάς της.

 

 

 

ΦΩΤΟ –ΛΕΖΑΝΤΕΣ

 

1

Η έναρξη της αλιευτικής περιόδου είναι ένα από τα ορόσημα του ετήσιου αλιευτικού κύκλου πριν βγουν οι ψαράδες της Αλεξανδρούπολης στο Θρακικό πέλαγος κάθε 1^η Οκτωβρίου και παλέψουν σκληρά για οχτώ σχεδόν μήνες μέχρι το τέλος Μαΐου.

 

2

Ως βασικό χαρακτηριστικό της ταυτότητας της Αλεξανδρούπολης αξιολογεί την αλιευτική δραστηριότητα και την κίνηση γύρω από το λιμάνι ο αναπληρωτής νομάρχης Έβρου Μιχάλης Κογιομτζής.

 

3

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 τα πληρώματα αποτελούνται από Αιγύπτιους που έχουν κερδίσει με την εργατικότητά τους την εμπιστοσύνη των μελών της αλιευτικής οικογένειας.

 

4

Πάνω από 50 χρόνια στη θάλασσα μετράει ο μπάρμπα-Γιάννης Κολοσέντας. Τα αδέλφια Γιάννης, Χαράλαμπος και Νίκος Κολοσέντας έχουν δημιουργήσει την ιδιαίτερη οικογενειακή ναυτιλιακή παράδοση. Πριν το «Παναγία Λήμνος» είχαν τα καΐκια «Φραγκούλα», «Παναγιώτης», «Τρεις Αδερφοί», «Φραγκούλα 2» και «Παναγία»

 

7

Σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» ο συνάδελφος Θανάσης Τσιγγανάς επισημαίνει ότι «το Θρακικό Πέλαγος θεωρείται ο μεγαλύτερος ψαρότοπος της Ελλάδας κι εκεί εντοπίζεται ένα από τα μεγαλύτερα αποθέματα γαύρου στη Μεσόγειο… Στο Θρακικό Πέλαγος συναντώνται τα θερμά ρεύματα του νότου με τα κρύα ρεύματα της Μαύρης Θάλασσας κι ανάλογα με την έντασή τους και τα σημεία όπου σχηματίζονται μέτωπα, οι «μπασιές» όπως τις αποκαλούν οι ψαράδες, συχνάζουν οι πληθυσμοί των πελαγίσιων ψαριών…  Σε γενικές γραμμές, το Βόρειο Αιγαίο κυριαρχείται από ένα σύστημα στη βάση του οποίου βρίσκονται η σαρδέλα και ο γαύρος. Στο Βόρειο Αιγαίο έχουν εντοπιστεί συνολικά 160 είδη (εξαιρούνται τα οστρακοειδή) από τα οποία τα 120 θεωρούνται εμπορικά. Μπακαλιάρος, κολιός, γοφάρι, παλαμίδα, νταούκι, σκουμπρί, κουτσομούρα είναι τα είδη που κυριαρχούν σε θαλάσσιες περιοχές, οι οποίες επηρεάζονται από τη Μαύρη Θάλασσα και ορισμένα μεταναστεύουν σ’ αυτήν. Στο πέρασμα τους όμως από το Βόσπορο και τα Δαρδανέλια ψαρεύονται μαζικά και η υπεραλίευσή τους υπαγορεύει εκ των πραγμάτων ένα ζήτημα θέσπισης κοινών κανόνων για την ελληνική και τουρκική αλιεία … ενώ σε σχέση με άλλα ποτάμια π.χ. το Στρυμώνα και το Νέστο ο Έβρος εξακολουθεί να επηρεάζει θετικά το μεγαλύτερο αλιευτικό πεδίο της Ελλάδας».

..............................................................................................................................................................

Από τα πλέον παραδοσιακά επαγγέλματα της Αλεξανδρούπολης και του Έβρου είναι αυτό του ψαρά του Θρακικού Πελάγους με πολλές δυσκολίες αλλά και με ευκαιρίες για μια αξιοπρεπή ζωή. Αν δεν μιλήσεις για τους ψαράδες και τη θάλασσα στην Αλεξανδρούπολη, δεν έχει προσεγγίσει ένα βασικό στοιχείο της ταυτότητας της πόλης. Από το ρεπορτάζ του "Βορέα"(τεύχος 6) τον Νοέμβριο 2005, πριν 15 χρόνια!

Σταύρος Παπαθανάκης