"Θα μπορούσε να θεωρηθεί προσωπικό επίτευγμα του Δημήτρη Μητρόπουλου η τόσο επιτυχής σύζευξη των στοιχείων της ευρωπαϊκής παραδοσιακής μουσικής με τις πιο προχωρημένες τάσεις της εποχής του..."

 

Ο διευθυντής ορχήστρας και συνθέτης Δημήτρης Μητρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1896 και πέθανε στο Μιλάνο-γράφει στο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΕΚΔΟΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ ο μουσικολόγος Απόστολος Κώστιος-«στις 2 Νοεμβρίου 1960 από καρδιακή προσβολή πάνω στο πόντιουμ της Σκάλας του Μιλάνου, στη διάρκεια μιας δοκιμής της Τρίτης Συμφωνίας του Γκουστάβ Μάλλερ.

»Ο Μητρόπουλος αναδείχτηκε σε έναν από τους κορυφαίους διευθυντές ορχήστρας της γενιάς του. Τη φυσική του ικανότητα για απομνημόνευση άσκησε και πέτυχε να αυξήσει σε βαθμό που δεν έφτασε κανένας από τους ομότεχνους του όλων των εποχών. Η απελευθέρωση από το μουσικό κείμενο του εξασφάλισε την προϋπόθεση για την ανάπτυξη μιας τέλειας τεχνικής απόλυτα προσωπικής και ταυτόχρονα κατανοητής από τους μουσικούς όλων των ορχηστρών του κόσμου. Το υψηλό επίπεδο τεχνικής μαρτυρούν οι κατά κανόνα άψογες εκτελέσεις του, αλλά και οι εμφανίσεις του στο διπλό ρόλο του μαέστρου και πιανίστα. Δεν είναι ο πρώτος που συνδύασε τις δύο λειτουργίες, είναι όμως ο μόνος που τόλμησε την παρουσίαση έργων με τόσο προχωρημένο μουσικό ιδίωμα και αυξημένες τεχνικές απαιτήσεις…

»Το μεγάλο ποσοστό έργων συγχρόνων συνθετών στα προγράμματα του Μητρόπουλου δεν οφείλεται μόνο στις αισθητικές του προτιμήσεις για τα προχωρημένα μουσικά ιδιώματα, αλλά και στο γεγονός ότι θεωρούσε χρέος του να κάνει γνωστή και αγαπητή τη «νέα» μουσική σε όσο το δυνατό πλατύτερο κοινό. Διυύθνε πάνω από 80 έργα σε παγκόσμια πρώτη εκτέλεση. Το όνομα του συνδέθηκε με εκείνο του Μάλλερ και δικαιολογημένα, αφού το ανανεωμένο ενδιαφέρον για το έργο του Αυστριακού συνθέτη, αυτό που ονομάστηκε «Αναγέννηση Μάλλερ», ξεκίνησε με την είσοδο της δεκαετίας του 1960 από τις ΗΠΑ, και ένας από εκείνους που προετοίμασαν αυτή την αναγέννηση ήταν ο Έλληνας μαέστρος. Για την προσφορά του ως ερμηνευτή τιμήθηκε με πολλές ελληνικές και ξένες διακρίσεις και παράσημα(επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, μετάλλιο Νικαλάι, επίτιμος διδάκτορας μουσικής πολλών πανεπιστημίων)

»Ο Μητρόπουλος είχε συνθέσει περισσότερα από 40 έργα όταν εγκατέλειψε τη σύνθεση(1937) και αφοσιώθηκε αποκλειστικά στη διεύθυνση ορχήστρας.

»Η σημασία του Μητρόπουλου ως δημιουργού έγκειται στο γεγονός ότι είναι ο πρώτος Έλληνας, που προχώρησε στην ατονικότητα, ενώ ανήκει στους πρώτους συνθέτες-σε διεθνές επίπεδο-που εφάρμοσε τη δωδεκάφθογγο του Σαίνμπεργκ. Εξάλλου θα μπορούσε να θεωρηθεί προσωπικό του επίτευγμα η τόσο επιτυχής σύζευξη των στοιχείων της ευρωπαϊκής μουσικής παράδοσης με τις πιο προχωρημένες τάσεις της εποχής του, χάρη στη συνειδητή επιδίωξη για συνδυασμό και συμφιλίωση του παραδοσιακού και του πρωτοποριακού».

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ-ΕΞΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ(1960-2020) ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΦΗΜΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΤΗ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

Σταύρος Παπαθανάκης