Ο Μανόλης Καρατσιβάς ήταν μια εμβληματική μορφή των γυμνασιακών μας χρόνων στα Δίκαια Τριγώνου Ορεστιάδας! Αρκετά χρόνια η γνωριμία μας θα εξελισσόταν σε φιλία,που θα μου έδινε τη δυνατότητα να τον γνωρίσω και να μου αφηγηθεί τις δικές του ιστορίες! Αν και οι φωτογραφίες του ήταν πλέον ανεκτίμητα τεκμήρια εποχής και έχρηζαν ενίοτε πολλαπλής πληροφορίες για την εποχή τους και κυρίως για τα πρόσωπα και τα γεγονότα που σημάδεψαν τα Δίκαια και όλη την περιοχή! Ο Μανόλης δεν αρκούνταν στο ρόλο του φωτογράφου αλλά είχε μια έντονη πολιτική και πολιτιστική δράση! Για πρώτη φορά άκουσα για τον ηρωικό πρόεδρο, τον διορισμένο μάλιστα από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής, να αρνείται να δώσει κατάλογο συγχωριανών προς εκτέλεση στους Γερμανούς προσφέροντας τον εαυτό του και την οικογένεια του! Ένα παράδειγμα άφθαστου ηρωισμού που εντυπωσίασε την τοπική διοίκηση των κατακτητών, που τελικά ακύρωσαν την εκτέλεση και τα αντίποινα, στα οποία προέβαιναν σε βάρος του τοπικού πληθυσμού, όπως ήταν και τακτική τους προς εκφοβισμό της τοπικής κοινωνίας αλλά και των ανταρτών που δεν ήθελαν να βάλουν σε κίνδυνο τον άμαχο πληθυσμό! Αυτό πρότεινα να κάνει η νεότερη γενιά της περιοχής, να επιχειρήσει μια πολυπρισματική ανάγνωση των φωτογραφικών τεκμηρίων, που μας άφησε ο Μανόλης Καρατσιβάς και οι άλλοι φωτογράφοι του χωριού, ο Στέργιος Τασίδης, ο πρώτος φωτογράφος της περιοχής, ο Νίκος Αλεξιάδης και ο Τάσος Σίσκος, με τον οποίο ουσιαστικά πέφτει η αυλαία των τοπικών φωτογράφων! Ακόμη και οι πιο πρόσφατες από αυτές διατηρούν την αξία τους και δεν πρέπει να υποτιμήσουμε αυτούς τους κρίκους της φωτογραφικής συνέχειας και καταγραφής!
Πίσω από την ανατιναγμένη γέφυρα των Δικαίων θα πρέπει να αναζητήσουμε την ιστορία ενός σημαντικού σαμποτάζ στην Ιστορία του Δευτέρου Παγκόσμιου Πολέμου με πρωταγωνιστή τον περίφημο Ελληνο-αμερικανό Αλέκο Γεωργιάδη, θρυλικό πράκτορα των αμερικανικών μυστικών στρατιωτικών υπηρεσιών, που ήταν ο πρόδρομος της περιβόητης CIA! Με έδρα την Αδριανούπολη ο Αλέκος Γεωργιάδης με εντολή του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής(ΣΣΜΑ) και με τη συνεργασία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ σχεδίασε και οργάνωσε την ανατίναξη των δύο σιδηροδρομικών γεφυρών του Έβρου στα Λουτρά Αλεξανδρούπολης και τα Δίκαια Ορεστιάδας, από τις οποίες περνούσαν τα φορτία χρωμίου που προορίζονταν για την πολεμική βιομηχανία της ναζιστικής Γερμανίας! Για όλα αυτά τα συγκλονιστικά γεγονότα γράφει η Φωτεινή Τομαή στο βιβλίο της "ΚΩΔΙΚΟΣ ΓΚΑΝΤΕΡ-Ο άνδρας που σημάδεψε την πορεία του πολέμου", που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις!
Πίσω από τη φωτογραφία από το Ηρώο θα πρέπει να ερευνήσουμε για το εμπόλεμο συνοριακό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας στην περίφημη ΝΗΣΙΔΑ Γ το 1952, πριν 70 χρόνια!
Να φανταστούμε επίσης το σιδηροδρομικό σταθμό των Δικαίων ως μια στάση του φημισμένου και εμβληματικού ΟΡΙΕΝΤ ΕΞΠΡΕΣ, που μπορεί να μας ανοίξει απίστευτα παράθυρα στον κόσμο του πολιτισμού και της γαστρονομίας, της μόδας και της τέχνης αλλά και της αστυνομικής λογοτεχνίας με την κορυφαία εκπρόσωπο της την Αγγλίδα συγγραφέα Αγκάθα Κρίστι να γράφει το "Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές" και τον διάσημο πρωταγωνιστή της, τον Βέλγο ντέτεκτιβ Ηρακλή Πουαρό,,όλις να προλαβαίνει να εξασφαλίσει κρεβάτι σε μια κουκέτα δεύτερης κατηγορίας και να αρχίζει η ιστορία από τον σταθμό του Σίρκετζι της Κωνσταντινούπολης για να περάσει η αμαξοστοιχία κι από το Καντίκιοϊ(τα σημερινά Δίκαια) και λίγο πριν περάσει το Τσιρμέν(το σημερινό Ορμένιο) με προορισμό το γειτονικό Σβίλενγκραντ, να είχε μια έξυπνη ιδέα για το πως θα διαλεύκανε μια ακόμη αποστολή του!
Εκεί δίπλα μου ήταν η γλυκύτατη κυρία Ειρήνη, αδελφή του Μανόλη Καρατσιβά, η οποία κρατούσε μια φωτογραφία-ντοκουμέντο! Τραβηγμένη από τον Στέργιο Τασίδη όπου βλέπουμε τον Λιάκο(Απόστολος Μισίδης), την κυρα-Στάθαινα(Τασούλα Τσιντικίδου) και την Κρυστάλλω(Ζωή Μαρκίδου) πρωταγωνιστές της παράστασης "Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας" του Δημητρίου Κορομηλά, ένα εμβληματικό θεατρικό έργο του ελληνικού ρεπερτορίου, σε σκηνοθεσία του Αλέκου Γαλανού, του γεωπόνου και θεατρικού συγγραφέα, που έγραψε ιστορία στο ελληνικό θέατρο και στον κινηματογράφο με τα "Κόκκινα φανάρια", που σε σκηνοθεσία του Βασίλη Γεωργιάδη έφτασε να διεκδικεί το Όσκαρ Καλύτερης Ξένης Ταινίας και δυστυχώς το έχασε επειδή βρέθηκε απέναντι στο "* 1/2" του Φεντερίκο Φελίνι, μια ταινία που θεωρείται από τις καλύτερες όλων των εποχών! Η παράσταση αυτή το 1952, πριν 69 χρόνια, έγραψε μια ξεχωριστή ιστορία στην πολιτιστική ζωή των Δικαίων αλλά και όλης της ελληνικής υπαίθρου! Μια θρυλική παράσταση για τους νέους και τις νέες της εποχής, ένα πολιτιστικό ορόσημο ο απόηχος του οποίου δεν λέει να τελειώσει αλλά συνεχώς ανατροφοδοτείται από τις μοναδικές και πρωτόγνωρες ιστορίες και βιώματα των πρωταγωνιστών της!
Αυτός ο τόπος "ο μικρός ο μέγας" μας επιφυλάσσει και μας προσκαλεί για μια εντυπωσιακή και πολυεπίπεδη ανάγνωση και αποκάλυψη, για την ιστορία, τον πολιτισμό του και κυρίας τους ανθρώπους του"!
Σταύρος Παπαθανάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου