ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΕΒΡΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΕΡΜΕΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ 2008 ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΟΝΕ.
Αθήνα 18 Μαΐου 2008
Άγιε πατέρα τη Εκκλησίας,
Αξιότιμοι εκπρόσωποι των Αρχών και των φορέων
Κυρίες και Κύριοι.
Με το τέλος του πρώτου Βαλκανικού πολέμου, το Μάρτιο του 1913, τα τουρκικά σύνορα μεταφέρονται στον Έβρο. Όλο το έδαφος δυτικά απ’ τον ποταμό παραχωρείται στους Βαλκανικούς συμμάχους. Το πρόβλημα όμως της διανομής της Μακεδονίας και της Θράκης οδηγεί σε πόλεμο, ανάμεσα στους ίδιους τους συμμάχους. Νικημένη η Βουλγαρία στον πόλεμο αναγκάζεται να δεχτεί τη συνθήκη του Βουκουρεστίου. Αναγκάζεται όμως το ίδιο και η νικήτρια Ελλάδα. Η Δυτική Θράκη αφήνεται σαν διέξοδος προς το Αιγαίο, στη Βουλγαρία.
Τα έξι χρόνια που μεσολαβούν από το 1913 μέχρι το 1919 σημαδεύονται από τη συστηματική προσπάθεια της Βουλγαρίας να οριστικοποιήσει την κατάληψη της Θράκης και να την μετατρέψει σε πλήρη προσάρτηση. Με την απόφαση της συνθήκης του Βουκουρεστίου, οι Έλληνες και οι Μουσουλμάνοι κάτοικοι της περιοχής εξεγείρονται αλλά δεν γίνεται τίποτα. Η εφαρμογή της συνθήκης του Βουκουρεστίου είναι οριστική. Η εξέγερση αυτή δίνει την ευκαιρία στην τότε βουλγαρική Διοίκηση να εφαρμόσει εξοντωτική πολιτική, κυρίως κατά του ελληνικού πληθυσμού. Αδειάζει τότε ολοκληρωτικά η Κομοτηνή από τους Έλληνες κατοίκους της.
Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ηττημένη Βουλγαρία υποχρεώθηκε να περιοριστεί στα παλιά της σύνορα, ενώ τα Συμμαχικά στρατεύματα μπήκαν στο εσωτερικό της και σε λίγο διάστημα πήραν όλη τη Βαλκανική. Στην περιοχή της Δ. Θράκης μπήκαν γαλλικές και αγγλικές δυνάμεις. Διατηρήθηκαν όμως και βουλγαρικά στρατεύματα. Παράλληλα στην περιοχή επιβλήθηκε ανεπίσημος διασυμμαχικός έλεγχος. Με τη συνθήκη του Νεϊγύ (Νοέμβριος 1919) η Βουλγαρία παραιτούνταν από όλες τις βλέψεις της στη Δ. Θράκη και εκχωρούσε την περιοχή που κατείχε από το 1913 στις συνασπισμένες συμμαχικές δυνάμεις. Το 1919 λοιπόν, δημιουργείται το ιδιότυπο εκείνο κρατίδιο που πέρασε στην Ιστορία σαν «Διασυμμαχική Θράκη». Το «καθεστώς» με το οποίο θα κυβερνούνταν η περιοχή καθορίστηκε με διάγγελμα του Αρχιστράτηγου Συμμαχικών Δυνάμεων Ανατολής Φρανσαί ντ’ Εσπεραί, που όρισε αντιπρόσωπό του τον Γάλλο Στρατηγό Σαρπύ, με έδρα την Κομοτηνή (Γκιουμουλτζίνα). Η περιοχή της Δ. Θράκης εκκενώνεται τότε από τα βουλγαρικά στρατεύματα και τις πολιτικές, διοικητικές αρχές και υπηρεσίες. Την περιοχή της Ροδόπης αναλαμβάνουν τα γαλλικά στρατεύματα, ενώ τα ελληνικά την περιοχή της Ξάνθης.
Είναι ακριβώς η εποχή που ο Βενιζέλος έδινε τις μεγάλες διπλωματικές του μάχες στο Παρίσι. Στο πλάι του, σαν αντιπρόσωπος της Κυβέρνησης για τα ζητήματα της Θράκης ο Χαρίσιος Βαμβακάς .
Με τη δημιουργία του Διασυμμαχικού κρατιδίου της Δ. Θράκης, δίνεται η ευχέρεια στην Ελλάδα να ορίσει αντιπρόσωπό της στη Διοίκηση τον Σαρπύ. Το ίδιο γίνεται όμως και με τη νικημένη Βουλγαρία. Ο Βενιζέλος αντιλαμβάνεται αμέσως πόση σημασία θα έχει για την ελληνική υπόθεση το να διορισθεί σαν αντιπρόσωπος ένας ικανός και δοκιμασμένος διπλωματικός χειριστής, που να ξέρει να προασπίσει τα ελληνικά συμφέροντα στη Θράκη. Έτσι, στις 29 Σεπτεμβρίου 1919 διορίζεται αντιπρόσωπος της ελληνικής Κυβέρνησης στη «Διασυμμαχική Θράκη» ο Χ. Βαμβακάς. Αντιπρόσωπος της Βουλγαρίας τοποθετείται ο περιβόητος Γκρέγκωφ.
Ο Χ. Βαμβακάς όταν έφτασε στη Δ. Θράκη σαν αντιπρόσωπος της Ελλάδας, βρήκε για τον ελληνισμό σ’ όλη την έκταση της περιοχής, αυτό που λέμε «καμμένη γη». Ο αστικός πληθυσμός είχε στην κυριολεξία αφανισθεί. Επιχειρήσεις εμπορικές, αστικά ακίνητα, γεωργικές καλλιέργειες, σχολεία, εκκλησίες, καπνομάγαζα, αλευρόμυλοι, όλα είχαν αφαιρεθεί από τα ελληνικά χέρια. Ονομαστοί εμπορικοί οίκοι όπως του Στάλιου, του Σούζου, του Τελωνίδη, του Φορμόζη, του Σκουτέρη είχαν πάψει πια να υπάρχουν. Και το χειρότερο, οι Έλληνες είχαν εξαναγκαστεί να εγκαταλείψουν την περιοχή.
Πρώτη δουλειά του Χ. Βαμβακά, μετά τις επαφές του με τον Σαρπύ, ήταν να φροντίσει για την επιστροφή στην Θράκη και την αποκατάσταση όλων των εκδιωγμένων κατοίκων της. Μερόνυχτα ολόκληρα, σιδηροδρομικοί συρμοί κουβαλούσαν οικογένειες που είχαν ξεσπιτωθεί. Έτσι, σιγά-σιγά άρχισε να ξανανθίζει η ελληνική ζωή στις πόλεις και στα χωριά της Θράκης.
Λίγο αργότερα σημειώνεται μια δεύτερη πιο σημαντική επιτυχία: η εκλογή στο Ανώτατο Πολιτικό Συμβούλιο της Διασυμμαχικής Θράκης Έλληνα Προέδρου, του Εμμανουήλ Δουλά. Ο Χ. Βαμβακάς δούλεψε πολύ κατά την προδικασία της προετοιμασίας της ειδικής συνεδρίασης για την εκλογή προέδρου του Συμβουλίου. Το αποτέλεσμα της εκλογής του Έλληνα προέδρου χαρακτηρίζεται αμέσως ως επιτυχία αποφασιστικής σημασίας. Όλοι παραδέχονται πια ότι η ποσοτική και ποιοτική υπεροχή του ελληνισμού στη Δ. Θράκη είναι γεγονός αναμφισβήτητο. Εν τω μεταξύ στο Παρίσι, οι προσπάθειες του Βενιζέλου δεν σταματούν ούτε στιγμή για την τελική παραχώρηση της Δ. Θράκης στην Ελλάδα. Ο Χ. Βαμβακάς το γνωρίζει πολύ καλά αυτό. Θέλει να βοηθήσει τον Βενιζέλο, με στοιχεία που αποδεικνύουν έμπρακτα τις διαθέσεις του θρακικού πληθυσμού υπέρ της Ελλάδος.
Η εκπεφρασμένη θέληση του θρακικού πληθυσμού βοήθησε πολύ στο να πετύχει τελικά ο Βενιζέλος την παραχώρηση ολόκληρης της Δ. Θράκης στην Ελλάδα. Η είσοδος του ελληνικού στρατού στην Δ. Θράκη και η παράδοσή της στην Ελλάδα ήταν γνωστή στο Γάλλο διοικητή του Διασυμμαχικού κρατιδίου και στον Έλληνα αντιπρόσωπο Χ. Βαμβακά από το τέλος του Απρίλη του 1920. Δεκαπέντε μέρες πριν από τις 14 Μαΐου ο Χ. Βαμβακάς ειδοποιεί τον αντιστράτηγο Ζυμβρακάκη, Σωματάρχη του Δ΄ Σώματος, στο οποίο υπάγονταν οι Μεραρχίες που θα ενεργούσαν την κατάληψη, ότι ο Σαρπύ είχε λάβει τηλεγράφημα του Γάλλου Αρχιστράτηγου των Συμμαχικών δυνάμεων Ανατολής Φρανσαί ντ’ Εσπεραί περί του ότι «προβλέπεται προσεχής παράδοσις Δ. Θράκης εις Έλληνας». Ο Ζυμβρακάκης διατάσσει αμέσως ν’ αρχίσει η μετακίνηση των ελληνικών Μεραρχιών και η συγκέντρωσή τους στην περιοχή Ξάνθης.
Η 14η Μαΐου σαν μέρα που θα μπουν τα ελληνικά στρατεύματα στην Κομοτηνή και στην υπόλοιπη Δ. Θράκη ανακοινώνεται επίσημα στον Χ. Βαμβακά και στον Σαρπύ στις 10 Μαΐου 1920.
Η απελευθέρωση είναι πια γεγονός. Ο Χ. Βαμβακάς ειδοποιεί τον ελληνικό πληθυσμό. Αρχίζουν αμέσως οι διαδικασίες υποδοχής του ελληνικού στρατού από τον λαό. Η 9η Μεραρχία με Διοικητή τον υποστράτηγο Λεοναρδόπουλο, καθώς και τμήματα της Μεραρχίας Ξάνθης θα κινηθούν προς τον Έβρο μέχρι το Καραγάτς. Στην Κομοτηνή θα μπει η Μεραρχία Σερρών με διοικητή τον υποστράτηγο Επαμεινώνδα Ζυμβρακάκη, αδελφό του Σωματάρχη.
Τα ξημερώματα της 14ης Μαΐου 1920 τα στρατοπεδευμένα, λίγο έξω απ’ τον Πολύανθο, ελληνικά στρατιωτικά τμήματα παίρνουν την διαταγή να κινηθούν προς την Κομοτηνή, για να φτάσουν εκεί γύρω στις 10 το πρωί. Το νέο μεταδίδεται αμέσως στους κατοίκους της πόλης. Στις 8 το πρωί η πόλη γέμισε από γαλανόλευκες σημαίες. Οι καμπάνες χτυπούσαν χαρμόσυνα. Οι κάτοικοι έβγαιναν από τα σπίτια, και στους δρόμους ζητωκραύγαζαν, αγκάλιαζαν και φιλούσαν ο ένας τον άλλο. Όλη η πόλη άρχισε να συγκεντρώνεται στη δυτική είσοδο, στην γέφυρα Κουλάκογλου, για να προϋπαντήσει τον απελευθερωτή στρατό. Τα τμήματα του ένδοξου στρατού μας παρέλασαν με επικεφαλής τον υποστράτηγο Ζυμβρακάκη στην κεντρική πλατεία, μπροστά στο Δημαρχείο που βρισκόταν τότε εκεί. Και στον Μητροπολιτικό Ναό ψάλθηκε η πρώτη ελληνική πανηγυρική δοξολογία, η Δοξολογία της Απελευθέρωσης.
Στις 28 Ιουλίου 1920 έγινε και η τυπική κατακύρωση της Δ. Θράκης στην Ελλάδα με τη συνθήκη των Σεβρών, όπου υπογράφτηκε χωριστή συνθήκη μεταξύ Ελλάδας και συμμάχων, με την οποία οι σύμμαχοι παραχωρούσαν τη Δ. Θράκη στην Ελλάδα.
(ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το Χρονικό είναι βασισμένο στο βιβλίο του Κώστα Καρκατσέλη: «Η ενσωμάτωση της Θράκης στην Ελλάδα»)
Κυρίες και Κύριοι,
Έχουν περάσει 88 χρόνια από τότε.
Η ιστορία μας διδάσκει και μας καθορίζει. Μας γεμίζει αγάπη και κουράγιο να αγωνιζόμαστε για τον τόπο μας σε όποιο σημείο της Ελλάδας ή της υφηλίου και αν βρισκόμαστε.
Η Ελλάδα, και κυρίως η Θράκη, έμειναν για πολλά χρόνια απομονωμένες στο Ευρωπαϊκό περιβάλλον με μόνο δρόμο τη θάλασσα. Το άνοιγμα των Βαλκανίων, σε συνδυασμό με την ευρωπαϊκή προοπτική και διάθεση της Τουρκίας δημιουργεί νέες συνθήκες.
Από τη μια πλευρά η Θράκη μετατρέπεται από άκρη σε σταυροδρόμι των ανατολικών Βαλκανίων, δημιουργώντας προοπτικές ανάπτυξης. Νέες αγορές που είναι εν δυνάμει χώροι όπου μπορεί να αναπτυχθεί η ελληνική επιχειρηματικότητα, θυμίζοντας στοιχεία από την οικονομική γεωγραφία του 19ου αιώνα, τότε που οι Έλληνες ήλεγχαν το εμπόριο και τις μεταφορές στα Βαλκάνια.
Από την άλλη πλευρά, το φθηνό εργατικό δυναμικό της Βαλκανικής, οδήγησε στην μετεγκατάσταση οικονομικών δραστηριοτήτων από τη φθηνή Θράκη στην ακόμα φθηνότερη Βαλκανική δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα ανεργίας και οικονομικής ύφεσης στην περιοχή.
Είναι συνείδηση όλων ότι είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ, η ανάγκη να διασφαλίσουμε οποιαδήποτε ευκαιρία παρουσιάζεται, κι ακόμη περισσότερο να δημιουργήσουμε ευκαιρίες για την ανάπτυξη και την ευημερία της περιοχής και των κατοίκων της.
Με οδηγό το χθες, πρέπει να στρέψουμε το βλέμμα προς τις δραστηριότητες του μέλλοντος. Η αλλαγή του μοντέλου της αγροτικής οικονομίας, οι χρήσεις εναλλακτικών πηγών ενέργειας, η αξιοποίηση των λιμανιών, οι δυνατότητες του νέου Επενδυτικού Νόμου και ο αγροτουρισμός είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας.
Τα τελευταία χρόνια τα έργα που εκκρεμούσαν προχώρησαν και οι ρυθμοί απορρόφησης των κοινοτικών πόρων ήταν ικανοποιητικοί. Με αυτούς ως οδηγό μπορούμε να εργαστούμε όλοι υπεύθυνα και σθεναρά, πολίτες και πολιτεία, για το διάστημα ως το 2013. Με βάση τον Κυβερνητικό σχεδιασμό το 80% του Δ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης κατευθύνεται στην ελληνική περιφέρεια. Πρέπει λοιπόν να αξιοποιηθεί ανάλογα.
Με μεγάλη προσοχή και ευθύνη πρέπει να αντιμετωπίσουμε και τις προκλήσεις που εμφανίζονται στην περιοχή με τα δύο μεγάλα έργα, τον αγωγό φυσικού αερίου Ελλάδας – Τουρκίας και τον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης. Καθώς και τον προσφάτως υπογραφέντα αγωγό φυσικού αερίου South Stream.
Η Θράκη καθίσταται ενεργειακό σταυροδρόμι της ευρύτερης περιοχής.
Εμείς οφείλουμε να δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε οι νομοί να μη γίνουν απλά ένα «πέρασμα» αλλά τόπος παραμονής και επένδυσης ανθρώπων και κεφαλαίων.
Κυρίες και Κύριοι
Γνωρίζουμε την ιστορία μας και τη μεταβιβάζουμε στα παιδιά μας. Πιστεύουμε βαθιά στις ρίζες μας και τις καλλιεργούμε. Μαθαίνουμε για το μέλλον μας και αγωνιζόμαστε.
Η πατρίδα μας, η Θράκη, είναι ένας τόπος ευλογημένος. Είναι το διαχρονικό σταυροδρόμι και γέφυρα λαών και πολιτισμών. Αποτελεί παράδειγμα αρμονικής συμβίωσης ανθρώπων και ιδεών. Οφείλουμε να δείξουμε πίστη, εμπιστοσύνη στον τόπο μας και στους ανθρώπους του, όπως κάναμε τότε πριν από 88 χρόνια, και να διεκδικήσουμε το καλύτερο.
Η σημερινή γιορτή για την ελευθερία, η ύπαρξη μνήμης και η πίστη για το μέλλον, είναι το δυνατό όπλο για όλους μας αλλά και για το τόπο να πετύχει την ανάπτυξη και την ευημερία.
Η Θράκη είναι μια γη ελεύθερη. Οι Θρακιώτες είναι δυνατοί, εργατικοί , φιλότιμοι, γεμάτοι όνειρα και όρεξη να τα πραγματοποιήσουν. Μας έχω εμπιστοσύνη. Πιστεύω σε αυτήν την Πατρίδα που υπάρχει πέρα από την καθημερινότητα και τ’ απλά περιστατικά, στην Πατρίδα που υπάρχει βαθιά ριζωμένη στο αίμα και την ψυχή του καθενός και εκφράζει το πολύτιμο χτες, το σήμερα και το ακόμη πιο πολύτιμο αύριο.
Κυρίες και Κύριοι.
Νιώθω πολύ περήφανος που μίλησα σήμερα εδώ για τον τόπο μας, για την Θράκη.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου