Η Κυρά-Αρχόντισσα, καλονοικοκυρά και προκομμένη, ύφαινε λεπτοδουλεμένα όμορφα εργόχειρα και σεργιάνιζε από το παραθύρι της τα μικρά σκάφη που ανέπλεαν τον Ερυθροπόταμο από τον Έβρο και έφταναν ως τα τείχη του Κάστρου

Η Κυρά-Αρχόντισσα, ένα πραγματικό πρόσωπο της βυζαντινής ιστορίας του Διδυμοτείχου, το καλοκαίρι του 2021 έγινε παραμύθι και παρουσιάστηκε σαν ένα μικρό θεατρικό, το οποίο έντυσε με εικόνες και ήχο ο Σάκης Κιουτσιούκης, στην αυλή του παραδοσιακού Καστρινού, όπως του ταίριαζε. Η αύρα της Κυράς-Αρχόντισσας, συνεχίζοντας να αποτελεί για μένα έμπνευση, ακριβώς δύο χρόνια μετά, κοσμεί ένα ολομέταξο μαντήλι, χάρη στον σχεδιασμό της καθηγήτριας του ΔΙΕΚ Διδυμοτείχου, της Κυριακής Γκακίδου.

~Ποια είναι η Κυρά-Αρχόντισσα;

Είδα την Κυρά-Αρχόντισσα του "απόρθητου Tymoticon" να περιδιαβαίνει τα σοκάκια της ισχυρής βυζαντινής Καστροπολιτείας. Ήταν ντυμένη με μακρύ χιτώνα και είχε την κεφαλή της καλυμμένη με την κουκούλα του μανδύα της, να κρύβει τα ωραία χαρακτηριστικά της και τα πλούσια, πιασμένα, χαμηλά στον αυχένα, με κόκκινη κορδέλα, μαλλιά της, αφήνοντας στο πέρασμά της διακριτικά το λεπτό άρωμά της. Έμαθα τα βήματά της διασταυρώθηκαν με κάποιες από τις σημαντικότερες προσωπικότητες από το περιβάλλον της ισχυρής στρατιωτικής αριστοκρατίας της Θράκης, που είχαν εγκατασταθεί στο Διδυμότειχο, και με ορισμένους είχε μοιραστεί θύμησες των γεγονότων που σημάδεψαν την περιοχή, το βίαιο και καταστροφικό πέρασμα των στρατευμάτων της Α' και αργότερα της Γ' Σταυροφορίας του Φρειδερίκου Βαρβαρόσα. Πιθανόν, να ζούσε όταν γεννήθηκε ο Διδυμοτειχίτης μετέπειτα αυτοκράτορας της Νίκαιας, που έθεσε τις βάσεις για την ανακατάληψη της Βασιλεύουσας, ο σημερινός άγιος Ιωάννης Βατάτζης.

Η Κυρά-Αρχόντισσα, καλονοικοκυρά και προκομμένη, ύφαινε λεπτοδουλεμένα όμορφα εργόχειρα και σεργιάνιζε από το παραθύρι της τα μικρά σκάφη που ανέπλεαν τον Ερυθροπόταμο από τον Έβρο και έφταναν ως τα τείχη του Κάστρου. Υπήρξε από τις σχετικά λίγες γυναίκες με ευρεία πνευματική καλλιέργεια, στα βυζαντινά χρόνια, που μελετούσε ποίηση και τις ιερές γραφές. Τις Κυριακές και στις μεγάλες γιορτές λειτουργούνταν στη Μονή της Παναγίας της Οδηγήτριας, αλλά και στη Μονή του Χριστού του Παντοκράτορα στο Διδυμότειχο.

Είχε ιδιαίτερη σύνδεση με τους ανθρώπους και τις καλόγριες της Μονής της Παναγίας της Οδηγήτριας στο Διδυμότειχο, και όταν έχασε τον πολύτιμο σύντροφό της θέλησε κοντά τους να περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής της. Τη φρόντισαν την Κυρά-Αρχόντισσα σαν να ήταν μια από εκείνες και την ξεπροβόδισαν στα χέρια του Θεού με όλες τις τιμές και τις χριστιανικές παραδόσεις, όταν, σε προχωρημένη ηλικία, όπως συμπεραίνεται από το ένα ενώτιο στο δεξί της αυτί, εγκατέλειψε τα επίγεια. Οι μοναχές γνώριζαν καλά πόσο ξεχωριστή ήταν και πόσο αγαπούσε τα καλαίσθητα αντικείμενα. Για αυτό και τοποθέτησαν με σεβασμό το κομψό μυροδοχείο της νεκρής στο στέρνο της και μερίμνησαν τα χρυσά κοσμήματά της, το εντυπωσιακό δαχτυλίδι με τον κόμβο του Σολομώντα και το λεπτής τέχνης ενώτιο, διακοσμημένο με ανθικά, φυλλόμορφα και κυματοειδή μοτίβα, να τη συνοδεύουν για πάντα στο ταξίδι της προς το Φως -μαρτυρώντας αιώνες μετά ότι, σ' αυτή την παραμυθένια πολιτεία, με το λαμπρό παρελθόν και τη βαριά ιστορία, κάποτε έζησε άλλη μια σπουδαία γυναίκα,

Κυρά και Αρχόντισσα.

                  Κείμενο: Φωτεινή Γραμμενίδου

                  Φωτό: Sakis Kioutsioukis

Δείτε όλα τα κτερίσματα της Κυράς-Αρχόντισσας της Μονής της Παναγίας της Οδηγήτριας στο #Βυζαντινό_Μουσείο_Διδυμοτείχου.

 Δείτε όλα τα μεταξωτά μαντήλια που δημιούργησαν οι σπουδαστές του ΔΙΕΚ Διδυμοτείχου του Τμήματος Τεχνικοί Συντήρησης Έργων Τέχνης και Αρχαιοτήτων την Κυριακή 25/6/2023 στις 7 το απόγευμα στον Πευκώνα Ορεστιάδας.   

Τμήμα του ταφικού παρεκκλησίου της Παναγίας της Οδηγήτριας κείται βόρεια του Μητροπολιτικού Ναού Αγ. Αθανασίου Διδυμοτείχου.

#Διδυμότειχο #έβρος #θράκη #didymoteicho #evros #thraki

 

* Ποιο είναι το όνομα της Κυράς-Αρχόντισσας και από ποια τρανή γενιά κατάγονταν δεν το ξέρουμε ακόμη.Για αυτό ο Σάκης Κιουτσιούκης είχε την ιδέα να την πούμε Κυρά-Αρχόντισσα Γνωρίζουμε όμως μερικές πληροφορίες για εκείνη και όσα αγνοούμε συμπληρώθηκαν με φανταστικά…αλλά και αληθινά στοιχεία.