Κώστας Βάρναλης και Γεώργιος Γουναρόπουλος: μια δυνατή σχέση δύο μεγάλων μορφών της λογοτεχνικής και εικαστικής ζωής της πατρίδας μας-Ένα ξεχωριστό εκδοτικό-λογοτεχνικό-εικαστικό-πολιτιστικό ορόσημο για τη Θράκη

Του Εκδότη

Κώστας Βάρναλης και Γεώργιος Γουναρόπουλος : μια δυνατή σχέση δύο μεγάλων μορφών της λογοτεχνικής και εικαστικής ζωής της πατρίδας μας.

Το αφιέρωμα του φιλολόγου, ποιητή και δοκιμιογράφου Θανάση Μουσόπουλου, ενός εκλεκτού εκπροσώπου της πλούσιας πνευματικής παράδοσης και ζωής της πόλης της Ξάνθης, με το Στέφανο Ιωαννίδη, Γιώργο Στογιαννίδη και Μαρία Ράλλη-Υδραίου, να αποτελούν δυνατούς κρίκους αυτής της κληρονομιάς, για τον Θρακιώτη ποιητή, πεζογράφο, δοκιμιογράφο και δημοσιογράφο Κώστα Βάρναλη, συνιστά μια ακόμη εξαιρετική στιγμή του εκδοτικού –πολιτιστικού εγχειρήματός μας. έντονος, δυνατός και πολυσήμαντος ο συμβολισμός αυτής της ξεχωριστής συνάντησης, η οποία σηματοδοτείται από την προσωπογραφία που φιλοτέχνησε ο μεγάλος ζωγράφος, με καταγωγή από τη Σωζόπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας, Γεώργιος Γουναρόπουλος επ’ ευκαιρία της συμπλήρωσης των ενενήντα χρόνων του Κώστα Βάρναλη και της πέμπτης έκδοσης της ποιητικής συλλογής του «Το Φως που καίει» που πρωτοδημοσιεύτηκε στην Αλεξάνδρεια, ένα άλλο πνευματικό λίκνο του μείζονος περιφερειακού Ελληνισμού, στα 1922. «Το Φως που καίει» είναι από τα πρώτα της αγωνιστικής μας λογοτεχνίας, από τα πρώτα που λέγονται αριστερά και σύμφωνα με τον Γρηγόριο Ξενόπουλο αποτελεί σταθμό στα νεοελληνικά γράμματα. Η Πέμπτη έκδοση, που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 1975, περιλάμβανε έξι ακόμη σχέδια του ζωγράφου. Το σχέδιο της προσωπογραφίας μας παραχωρήθηκε από την οικογένειά του, η οποία μέσω του Μουσείου Γουναρόπουλου στα Ιλίσια Ζωγράφου φροντίζει για την ουσιαστική ανάδειξη και προβολή του πολύπλευρου εικαστικού έργου του «ζωγράφου της χρωματικής μαγείας».  Γι’ αυτό ευχαριστούμε θερμά τη νύφη –«κόρη» του κ. Καίτη και τον γιό του κ. Ηλία Γουναρόπουλο που μας επέτρεψαν να γίνουμε μέρος αυτής της παράδοσης και να συναντήσουμε δυο μεγάλες μορφές της λογοτεχνικής αι εικαστικής ζωής του 20ού αιώνα της πατρίδας μας, για να επικαιροποιήσουμε και να υπογραμμίσουμε στην πρώτη δεκαετία του 21^ου δεσμούς και σχέσεις, αξίες και πρότυπα, που είναι μια πολύτιμη παρακαταθήκη, η οποία χρήζει εμβάθυνσης, γνώσης, μελέτης και αξιοποίησης, για να γνωρίζουμε τη διαδρομή και το έργο μεγάλων προσωπικοτήτων των γραμμάτων και τεχνών.

Επιμένουμε και δεν θα πάψουμε να το τονίζουμε σε όλους τους τόνους ότι το ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΑΝ ΑΥΤΟΤΕΛΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΟΡΟ. ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΑΝΕΞΑΝΤΛΗΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ, ΝΑ ΠΡΟΒΑΛΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ. Η γνώση της ιστορίας και του πολιτισμού ενός τόπου περνάει μέσα από τη γνωριμία του ανθρώπινου δυναμικού του  και συνιστά μια ανοιχτή διαδικασία ιστορικής και πολιτιστικής αυτογνωσίας. Μια πηγή έμπνευσης για τις δυνατότητες και τις προοπτικές ενός τόπου. Χωρίς αυτή την προϋπόθεση δεν μπορούμε να ελπίζουμε και να προσδοκούμε στη διαμόρφωση των συνθηκών για την αναδιάταξη και την αναγέννησή του. και η αναγέννηση ενός τόπου, μιας περιοχής, μιας πόλης και μιας χώρας είναι πρωτίστως μια υπόθεση πολιτιστική και δευτερευόντως οικονομική, παραγωγική, αναπτυξιακή, πολιτική. Χωρίς όραμα και πίστη στους ανθρώπους και στις δυνατότητες ενός τόπου είναι μάταιο να μιλάμε για αλλαγές στο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτιστικό πεδίο.

Είναι πλέον κατάλληλος ο χρόνος για να μιλήσουμε για τον τόπο μας. Να αναδείξουμε τον πλούτο των ανθρώπων του. να διαμορφώσουμε μια άλλη κουλτούρα διαχείρισης και να αφήσουμε μοντέλα και πρακτικές παρωχημένων εποχών.

Με όρους αυτοπεποίθησης και υπερηφάνειας μπορούμε να κάνουμε θεαματικά άλματα και το συλλογικό προς το μέλλον ταξίδι μας να αποκτήσει το μυστήριο της μαγείας και την πρόκληση της δημιουργίας.

Ο Κώστας Βάρναλης και ο Γεώργιος Γουναρόπουλος είναι διαχρονικά πρότυπα σε πολλαπλά επίπεδα. Μας εντυπωσιάζουν για τη δύναμη και την αντισυμβατικότητα του χαρακτήρα τους. Για την κοσμοθεωρία και τις αντιλήψεις τους. Για τον τρόπο που επέλεξαν να τις υπερασπίσουν. Και προπάντων για τη φιλία τους που κράτησε από τα παιδικά τους χρόνια μέχρι το τέλος της ζωής τους. Πολλά τα παραδείγματα και οι λεπτομέρειες αυτής της δυνατής φιλικής σχέσης. Έτρεφαν απεριόριστο σεβασμό και θαυμασμό ο ένας για τον άλλο. Είχαν ένα βαθύ και ισχυρό δεσμό. Με τον γενέθλιο τόπο, τη Θράκη, να αποτελεί ως ιστορικό –γεωγραφικό –πολιτιστικό περιβάλλον μια διαρκή πηγή έμπνευσης και δημιουργίας.

.......................................................................................................................................................

Ένα ξεχωριστό εκδοτικό-λογοτεχνικό-εικαστικό-πολιτιστικό ορόσημο για τη Θράκη το αφιέρωμα του "Βορέα"(τεύχος 34, Απρίλιος 2008) για τον Κώστα Βάρναλη, ένα τεράστιο κεφάλαιο της νεοελληνικής λογοτεχνίας και τέχνης, το οποίο δεν το αναδείξαμε και δεν το αξιοποιήσαμε στη Θράκη, όπως θα άξιζε στην πολυεπίπεδη προσφορά τους στα γράμματα και τις τέχνες.

Σταύρος Παπαθανάκης