Η Οδησσός των Ελλήνων-Του Κώστα Κατσιμίγα

Η Οδησσός της Ουκρανίας είναι πόλη θρύλος για τους Έλληνες. Η ίδρυσή της έγινε το 1794 με απόφαση της Μεγάλης Αικατερίνης, δύο χρόνια μετά τη Συνθήκη του Ιασίου (1792), με την οποία προσαρτήθηκαν στη Ρωσία η Κριμαία και η Νότια Βεσσαραβία. Η θέση της πόλης επιλέχθηκε λόγω τις γεωστρατηγικής της σημασίας. Λίγα χρόνια μετά την ίδρυσή της οι Έλληνες της πόλης αποτελούσαν το 10 % του πληθυσμού της ενώ αργότερα το ποσοστό αυτό αυξήθηκε πολύ. Στην Οδησσό ιδρύθηκε 1814 η Φιλική Εταιρεία. Δύο Έλληνες ομογενείς ο Κεφαλλονίτης Δημήτριος Ιγγλέζης (1817-1821) και αργότερα ο Γρηγόριος Μαρασλής (1887-1895) έγιναν δήμαρχοι Οδησσού με τον δεύτερο να έχει μία λαμπρή θητεία 16 χρόνων, κατά τη διάρκεια της οποίας κατασκευάζονται σπουδαία έργα μεταξύ των οποίων η Όπερα της πόλης το 1884.

Στις δύο φωτογραφίες βλέπουμε την Όπερα της Οδησσού και τις Σκάλες Ποτέμκιν (ή Ποτιόμκιν). Εκεί, στις σκάλες, το 1925 γυρίστηκαν σκηνές της επικής ταινίας του Σεργκέι Αϊζενστάιν «Θωρηκτό Ποτέμκιν», όπου οπλισμένοι κοζάκοι καταδιώκουν πολίτες τους Οδησσού που έσπευσαν να συμπαρασταθούν στο εξεγερμένο πλήρωμα του πολεμικού πλοίου που είχε ελλιμενιστεί στην Οδησσό. Τότε οι σκάλες ήταν προέκταση της Λεωφόρου Πριμόρσκι και κατέληγαν στο λιμάνι. Ονομάστηκαν Σκάλες Ποτέμκιν το 1955, αλλά ξαναονοματίστηκαν Πριμόρσκι μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Ωστόσο ακόμη και σήμερα είναι γνωστές ως Σκάλες Ποτέμκιν. Ο Γκριγκόρι Ποτέμκιν ήταν Πρίγκηπας και Κυβερνήτης της Αντιβασιλείας του Καυκάσου που περιελάμβανε τις παλαιότερες αλλά και τις νεοαπακτηθείσες περιοχές στη Νότια Ρωσία μετά τη Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774). Πέθανε το 1791 κατά τη διάρκεια των συνομιλιών της Συνθήκης του Ιασίου που υπογράφηκε τελικά το 1792 με μεγάλα εδαφικά κέρδη για τη Ρωσία.

Οι δύο φωτογραφίες σε μέγεθος 50 Χ 70 εκ. βρίσκονται ανηρτημένες σε διάδρομο του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης στην Κομοτηνή.